فرایند ساختی منفی ‌سازی اثبات‌گرایانه و نمودهای کاربردی آن در دو زبان فارسی و کُردی

فرایند ساختیِ زایایی در دو زبان فارسی و کُردی وجود دارد که از طریق آن برخی از ساخت‌های نحوی می‌توانند از بیان ساده، بدون تغییر در اصل معنا، تبدیل به بیان موکّد شوند. این فرایند را که اثبات یک موضوع از طریق نفی حالت‌های غیر آن است، می‌توان «منفی‌سازی اثبات‌گرایانه» نامید. «جملۀ بیان مفهوم الزام»، «جملۀ بیان شمول» و «جملۀ خبری مثبت در زمان حال» از جمله مواردی هستند که با این فرایند ساخت آفرین از ساخت بنیادین و بی‌نشان خود با انگیزه‌های کلامی خاصی تبدیل به ساختی نشان‌دار می‌شوند. در این پژوهش در چارچوب رویکرد نشان‌داری، صورت نشان‌دار جمله‌های مذکور در زبان‌های فارسی و کُردی از جنبۀ ساختی و کاربردی توصیف و تحلیل می‌شود تا از نظر کارکرد معنایی، تفاوت آنها با صورت بنیادین و بی‌نشان خود مشخص شود. هدف این است که ماهیّت فرایند ساخت‌آفرینِ منفی‌سازی اثبات‌گرایانه در زبان‌های فارسی و کُردی به عنوان یک الگوی ساختاری تبیین و اثبات شود و عملکرد این فرایند در ساخت‌گردانی از حالت بی‌نشان به نشان‌داری نشان داده شود. نتیجۀ پژوهش نشان می‌دهد که نشان‌داری در ساخت‌های نحوی تنها با حرکت‌ سازه‌های جمله پدید نمی‌آید، بلکه گاهی از طریق این فرایند که یکی از فرایندهای موکّد سازی است، انجام می‌شود.

constructive process of affirmative negation and its practical appearances in persian and kurdish languages

there is a generative constructional process in both persian and kurdish languages, through which some syntactic constructions can be transformed from a simple expression to an emphatic expression without changing the original meaning. this process, which is the proof of a subject through the negation of other states, can be called “affirmative negation. “sentence to express the concept of obligation, sentence to express inclusion and positive news sentence in the present tense are among the cases that are transformed from their fundamental and unmarked structure into a marked structure with specific verbal motivations. in this research, within the framework of the markedness approach, the marked form of the mentioned sentences in persian and kurdish languages is described and analyzed from the structural and functional aspects in order to determine their difference from the basic and unmarked form in terms of semantic function. the aim is to explain and prove the nature of the construction process of affirmative negation in persian and kurdish languages as a structural pattern and to show the performance of this process in construction from unmarked to markedness. the result of the research shows that marking in syntactic constructions does not occur only with the movement of sentence elements, but sometimes it is done through this process, which is one of the processes of emphasis.