زایایی فعل‌های سبک در زبان فارسی

فعل‌های سبک دسته ای از فعل‌های زبان فارسی هستند که در روند تحولات زبانی بخشی از بار معنایی خود را از دست داده اند، از این رو در بیان مفاهیم فعلی با پیش فعل، که عنصری زبانی از مقولۀ اسم، صفت یا عبارت حرف اضافه است، همنشین شده و ساخت‌های فعل سبک را ایجاد می کنند. ساخت‌هایی که مطالعۀ نحوی و معنایی آنها به یکی از چالش برانگیزترین مسائل مورد بررسی زبان شناسی امروز تبدیل شده است و زبان‌های مختلف از جنبه های مختلف و در قالب رویکردهای متفاوت به آنها پرداخته اند. ساخت‌های فعل سبک از زایاترین ساخت‌های زبانی در فارسی به شمار می روند. اما این زایایی در همۀ این فعل‌ها به یک اندازه نیست. تفاوت در میزان زایایی فعل‌های سبک و علت آن ازجمله پرسش‌های مهم در مورد این ساخت‌های زبانی است که تاکنون از توجه محققان دور مانده است. پژوهش حاضر می کوشد تا با رویکردی پیکره بنیاد ابتدا میزان زایایی 21 فعل سبک زبان فارسی را مورد سنجش قرار دهد و سپس در چارچوب انگارۀ صرف توزیعی (هله و مرنتز: 1993 و مرنتز: 2013) که از نظریه های بر پایۀ اصول نو ساختگرایی است، به تبیین علت تفاوت در میزان زایایی این فعل‌ها بپردازد. نتایج بیانگر این است که زایایی فعل‌های سبک به میزان سبک شدگی معنایی، امکانات درج و بازداری‌های درج هریک از آنها بستگی دارد. میزان سبک شدگی هر یک از فعل‌ها از طریق مقایسۀ صورت‌های سبک و واژگانی هر یک از فعل‌ها در داده های مستخرج از پیکره مورد ارزیابی قرار دادیم. سپس بر اساس تحلیل نمود ثانویه (هارلی و نویر:2000)، امکانات معنایی و ساختاری درج یعنی بافت‌های معنایی و ساختاری مجاز برای درج هر یک از فعل‌ها را محاسبه کردیم و در پایان بازداری‌های معنایی و ساختاری درج هر یک از فعل‌ها یعنی بافت‌های معنایی و ساختاری که فعل مجوز درج در آنها را نخواهد داشت مورد محاسبه قرار دادیم. بر این اساس هرچه فعل به لحاظ معنایی سبک تر شده باشد، امکانات درج بیشتر و بازداری‌های کمتری داشته باشد، زایاتر است.

The Persian Light Verbs’ Productivity

Rhythmic characteristics of speech based on consonantal and vocalic intervals as well as syllabic intervals vary between speakers of the same language. Nonetheless, the rhythmicity of a speech signal is not solely dependent on the durational variability of phonetic intervals but it is also associated with the variability of the intensity patterns as well. Acoustic parameter of intensity is largely determined by the articulatory behaviors of the speech organs such as lip movement or mouth aperture. Therefore, it is plausible that speaker idiosyncrasy in movement of speech articulators and anatomical differences in individual’s vocal tracts may influence the energy distribution across a speech signal which subsequently leads to the variability in the values of the intensity measures. Using experimental phonetics tools and from an explicitly speakerspecific perspective, the present research attempts to explore potential speakerspecific acoustic parameters of speech rhythm which are extracted from the intensity contours across Persian speakers. This research aims to discover whether intensitybased measures of speech rhythm are able to discriminate between speakers in Persian. Two types of acoustic rhythmic measures based on the mean syllable intensity (stdevM, varcoM, rPVIm, nPVIm) and peak syllable intensity (stdevP, varcoP, rPVIp, nPVIp))  were selected for this study. Speech data from 12 Persian male speakers were recorded noncontemporaneously in laboratory environment on two different occasions separated by one to two weeks. Speech tokens were acoustically measured with PRAAT version 5.2.34 and statistical analyses were carried out with SPSS version 21 and R version 3.3.3. Results of the study indicated that speech rhythm measures based on intensity fluctuations play an important role in betweenspeaker rhythmic variability. In addition, discriminatory power of intensitybased measures is not affected by the languagedependent characteristics of Persian. The results also showed that the peak syllable intensity measures carry more speakerspecific information compared to the mean syllable intensity measures