تناوب واژگونگی در‏ تصریف اضافه / ملکی در زبان کردی گویش سنندجی: تبیینی در چارچوب ساخت‏واژۀ توزیعی

مسئله‌ای حائز اهمیت در صرف اضافه / ملکی در زبان کردی گویش سنندجی شرایط حاکم بر واژگونگی رابطه‏نما در این ساخت‏ها است. در گروه اسمی معرفه و دارای وابستۀ صفتی، واژ «=æ‌» برای بیان رابطۀ اضافه/ملکی به کار می‏رود و چنانچه اسم فاقد وابستۀ صفت باشد، فارغ از معرفه یا نکره بودن، رابطۀ اضافه/ملکی با تکواژ «=i» بازنمایی می‏شود؛ بنابراین از چهار حالت ممکن برای ساخت اضافی و دو حالت ممکن برای ساخت ملکی، تنها در یک وضعیت، واژ «=æ‌» ظاهر می‏شود. هم‏چنین این دو ساخت، تفاوت معنایی اندکی دارند و تنها ساخت ملکی حامل معنای تعلق است. پژوهش حاضر، با تمرکز بر مسائل‏ فوق، ساخت‏های اضافه/ملکی را در چارچوب نظریۀ «ساخت‌واژۀ توزیعی» بررسی کرده و با تحلیل مراحل اشتقاق، دلیل شباهت ساختاری و محدودیت‏های حاکم بر واژگونگی رابطه‏نما را در هر دو ساخت اضافه و ملکی، به صورتی واحد تبیین کرده است؛ درواقع در مراحل اشتقاق ساخت اضافی/ملکی، ارزش مشخصه‏های موجود در هستۀ ez، نتیجۀ رقابت میان دو واژگونۀ «=æ‌» و «=i» را تعیین خواهند نمود. به این ترتیب، تنها زمانی که مشخصه‏های تعبیرناپذیر هستۀ ez بتوانند به‏صورت [ez, +mod, +def] ارزش‏گذاری شوند، واژگونۀ «=æ‌» در گره مربوطه درج‏ می‎‏شود و در سه حالت ممکن دیگر، بنا بر اصل فرومشخص‌شدگی، واژ «=i»، در رقابت برگزیده ‏می‏شود. هم‏چنین تفاوت معنایی میان دو ساخت به مشخصه‏های صرفی متفاوت موجود در گره متمم رابطه‏نما وابسته است؛ در ساخت ملکی، هستۀ گروه صفتی به‏عنوان متمم ezp دارای مشخصۀ تعبیرناپذیر [poss] است که الزاماً باید با ادغام متمم ملکی (ضمیر یا اسم)، به‏صورت [+poss] ارزش‏گذاری شود. وجود همین مشخصه عامل درج واژهای حامل این مشخصه در این گره و طبیعتاً تمایز معنایی ساخت ملکی است؛ بنابراین تمایز معنایی دو ساخت به گره متمم ezp و نه خود گره ez مربوط است.

Allomorph Alternation in Ezafe/Possessive Constructions in Sanandaji Kurdish: A Distributed Morphology Approach

Conditions governing Ezafe/possessive marker allomorphy in Sanandaji Kurdish are of vital importance. There are four possible cases for the head noun of Ezafe construction; i.e. it can be definite and accompanied by an adjective; definite without any adjective complement; and indefinite with or without an adjective complement. Also, there are two possible cases for the head noun of possessive constructions; i.e. it is always definite, but it may be accompanied by an adjective complement or not. Amongst them, there is just one case with an evident case marker «=æ»:  A definite noun phrase accompanied by an adjective reflects the Ezafe/possessive relation by linker «=æ», otherwise «=i» inserts. Hence, the rationale behind the aforementioned morphosyntactic conditions is a challenging issue in Ezafe/possessive constructions. Furthermore the distinctive interpretation of the two constructions; is not to be disregarded just the possessive construction bears the meaning of possession. The present paper aims at investigating Ezafe/possessive constructions from a Distributed Morphology view and provides an analysis of their derivations which explains the structural similarities and constraints determining the alternation of case marking. It is supposed, the value of features in «Ez» determines the winner of the competition between «=æ» and «=i». Accordingly, when uninterpretable features in node Ez are valued as [Ez, +MOD, +DEF], «=æ» inserts into the node, and in other three cases, based on the underspecification principle «=i» inserts. Also, the difference in morphological features of the Complement of EzP nodes is responsible for the distinctive meaning of Ez and Possessive constructions. In possessive constructions, the head of the adjective phrase, as a complement of EzP, contains an uninterpretable feature [POSS] which must be satisfied by merging EzP node with a possessive complement. Therefore the difference is related to the complement of EzP not the Ez node itself.