الگوی اسطوره باروری در شعر معاصر فارسی و عربی؛ با بررسی موردی اشعار احمد شاملو و بدرشاکر السیّاب

الگوی باروری به اندیشۀ حیات ادواری (تناسخ ارواح) و ازسرگرفتن زندگی اشاره دارد و مبنای آن قربانی شدن یک ایزد یا ایزدبانو، یک شخص یا یک حیوان برای حیات بخشیدن به موجودی دیگر است. جیمز فریزر، اسطورۀ باروری را کلید همۀ نظام های اسطوره ای می داند و معتقد است همۀ ادیان در اصل، آیین های باروری هستند که برای پرستش و قربانی کردن ادواری فرمانروای مقدّس به وجود آمده اند. در روایات اسطوره ای ملل مختلف برخی از ایزدان و ایزدبانوان، انسان ها، حیوانات و گیاهان با مرگ خود حیات دیگری را فراهم می آورند. شاملو و سیّاب در شعر معاصر فارسی و عربی از مفهوم نمادین حیات دوباره این روایات اسطوره ای، برای بیان افکار مبارزه جویانه و دعوت مردم به خیزش علیه نیروهای استبدادی بهره می گیرند. شاملو، بیش تر از نمادهای باروری انسانی و حیوانی و گیاهی استفاده کرده و سیّاب از ایزدان و ایزدبانوان گیاهی و نمادهای باروری انسانی و حیوانی در اشعار خود بهره گرفته است.