بررسی رویکردهای جدید ابن مالک در پاره ای از قواعد نحوی

اگر ابن مالک را به عنوان حلقه ای از زنجیره به هم پیوسته تاریخ نحو مورد ارزیابی قرار دهیم، او را جزو آخرین حلقه های زنجیره علمای تحلیلگر و نحویان صاحب رای خواهیم یافت؛ چرا که در روزگار وی، دیگر عصر پی ریزی اصول نحو سپری شده بود و نحویان، چندان حرف تازه ای برای گفتن نداشتند، اما بحث درباره رویکردهای جدید نحوی ابن مالک، از آن جهت اهمیت دارد که او از سویی به جهت قدرت اجتهادی و تسلطی که بر مسایل نحوی داشت تا حد امکان توانست آرای نحوی مکاتب سه گانه بصره، کوفه و بغداد را جمع نماید و دامنه اختلافات بر سر مسایل نحوی را کوتاه کند و از سوی دیگر به واسطه قوه حافظه و آگاهی وسیعی که بر لغت، کلام عرب و قرا ات شاذ و نادر داشت، توانست با تکیه بر نقل و سماع، در مسایل نحوی به نتایج بصریان برسد. بررسی روش نحوی ابن مالک از بعد سومی نیز حایز اهمیت است؛ چرا که او در انتخاب شواهد نحوی، علاوه بر آیات قرآنی و اشعار کهن از احادیث نبوی نیز کمک گرفت، حال آنکه میان نحویان در اینکه آیا حدیث می تواند شاهد نحوی باشد یا خیر، اختلاف نظر وجود داشت.