تشخیص و تصویرآفرینی آن در دعاهای امام سجاد علیه السلام

دعاهای امام سجاد (ع) از سبک هنری و ادبی ویژه ای برخوردار است، توجه به این بعد از دعاها که از آن به ادبیات دعا یاد می شود، بسیار ضروری است. در این مقاله سعی داریم تا با روشی تحلیلی – توصیفی، تصویرسازی نشات گرفته از عنصر تشخیص را در دعاهای امام سجاد (ع) با هدف نشان دادن حس انگیزی وحرکت و پویایی که از امتیازات یک اثر ادبی است، مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم.نتایج حاصل از این بررسی عبارتند از: گستره تشخیص در دعاهای صحیفه سجادیه، محدود به انسان وارگی نیست، بلکه علاوه بر انسان از سایر حیوانات نیز برای تشخیص استفاده شده است. تشخیص به عنوان یک صنعت ادبی که به تکلف بیانجامد در این دعاها مورد استفاده قرار نگرفته است، بلکه در راستای همان رابطه وجدانی با خالق -که هدف دعاست- شکل می گیرد و همین امر باعث می شود تا مخاطب نوعی از حس انگیزی و پویایی را در دعاهای امام سجاد علیه السلام بیابد و ارتباط بهتری با خداوند برقرار کند. دایره تشخیص در دعاهای مورد بررسی به یک جمله کوتاه محدود نمی شود بلکه در برخی موارد بخش اعظمی از یک دعا به تشخیص یک مفهوم یا پدیده تعلق می-گیرد. بخش اعظمی از عناصری که در دعا تشخص می یابند فراتر از دنیای مادی است و در ذیل مفاهیم انتزاعی مفاهیمی چون حمد ورمضان و... نیز وجود دارد که می توان گفت بیشتر مورد توجه ادبیات دینی مخصوصا ادبیات دعاست.