معرفی کتاب «الفواید الضیاییه» تالیف عبدالرحمان جامی

کتاب «الفواید الضیاییه» اثر جامی، پارسی سرای قرن نهم هجری، شرحی است بر کافیه ابن الحاجب. جامی کتاب کافیه را برای مطالعه فرزندش ضیا الدین یوسف که در آن تاریخ به تحصیل مقدمات زبان عربی اشتغال داشته است، شرح کرده و به همین مناسبت آن را «الفواید الضیاییه» نام نهاده است. وی به سبب مهارت و تبحرش در زبان عربی، برای توضیح عبارات کافیه، شرح مزجی را انتخاب کرده است. جامی در توضیح و تفسیر مباحث نحوی، فردی متعصب نبوده و در شرح خود با ذکر آثار و صاحبان آن، جانب امانت را رعایت کرده است. وی در شرح خود فقط ناقل آرای نحویان نبوده است، بلکه استقصایات خود را نیز ذکر کرده است. در نقد خود جانب ادب را رعایت کرده و هرگز رای و نظر ابن الحاجب را رد نکرده است و اگر گاهی آرای ابن الحاجب مورد قبول او نبوده است، آرای دیگر نحویان که اندیشه ابن الحاجب را رد می کنند آورده است. با بررسی آرا وی در این کتاب، می توان او را از طرفداران مکتب نحوی بصره دانست. نوشته حاضر به بررسی و تحلیل پاره ای از مشخصات این کتاب می پردازد.