نقد و بررسی نحو سنتی و نحو جدید

پیچیدگی‌های نحو و آرا متفاوت نحویان، از نخستین قرن های انتشار زبان عربی، آموزش نحو را با مشکلاتی مواجه ساخته است، به همین جهت بسیاری از صاحب نظران با طراحی مدل های نو و تالیف آثار جدید، سعی کرده‌اند مشکلات آن را برطرف کنند، یکی از این آثار، کتابِ «احیا النحو» است که در سال 1937م توسط ابراهیم مصطفی، در مصر تالیف گردید. انتشار کتاب در ابتدا جنجالی به پا ساخت و مورد نقدِ موافقان و مخالفان قرار گرفت، در سال 1938م وزارت فرهنگ مصر به مشاورت طه حسین و جمعی از زبان شناسان، انجمنی تشکیل داد تا آسان سازی نحو و آرا ابراهیم مصطفی مورد بررسی قرار گیرد، پس از آنکه انجمن،آرا ِ ابراهیم مصطفی یعنی کتاب احیا النحو را تصدیق کرد، وزارت در صددِ تعمیم و توزیعِ آن در میان کشورهای عربی برآمد تا در این باره از نظر علمایِ نحویِ آن دیار مطلع گردد، دولتِ عراق، نقد و بررسیِ این طرح را به شیخ محمد جواد جزایری سپرد، ولیکن گرایش های حوزویِ جزایری به نحوِ قدیم، موجب شد تا طرح جدید را بکلی به دیده عیب و نقص بنگرد و به دلایل مختلف در برابر هر یک از بندهای آن جواب ردی بدهد و در نتیجه نحوِقدیم را بر نحو جدید ترجیح دهد. اما بیشتر انتقادات وی سطحی و جزیی‌اند، درحالی که طرحِ انجمن نحوِ مصری، آموزش نحو را با مدل های امروزیِ آموزشِ یک زبان بیگانه در آمیخته و از وسعت نظر مناسبی نسبت به زبان عربی و چگونگی آموزش آن نیز برخوردار است.