محتوا پذیری مکان کنعان و دلالت های متعدد آن در اشعار عزالدین المناصره

مکان، عنصری تاثیرگذار بر حیات انسان و بر انگیزاننده احساسات او در قبال گذشته و اکنون است. مکان در شعر غایت نیست، چرا که در این صورت پرداختن به مکان، جغرافیای سیاسی می شد، بنابراین، مکان در شعر ابزار است و حقیقتش در شعر بیش از آن که عینی باشد، غالباً روانی و هنری است که سرشار از بارهای متفاوت معنایی می شود. ارزش ها و افکار مختلف از جنبه های متعدد و متناسب با تحولات زمانی، به مکان، رمزهای معنا دار می دهند. از مکان های پر بسامد در شعر عزالدین المناصره، کنعان است. هدف این نوشتار آن است که دلالت های متفاوتی را که این واژه در زبان شعری مناصره در طول تاریخ بر خود گرفته بررسی کند. ضرورت انجام این تحقیق، بررسی دگردیسی های معنایی و تنوعات مفهومی واژه کنعان در اشعار مناصره است. شیوه تحقیق، ذکر کنعانیات و تحلیل معرفت شناختی این واژه مکانی با بارهای معانی متعدد آن است. در این پژوهش ابتدا به نظریه های صاحب نظران پرداخته و سپس آن را تحلیل می کنیم. در اشعار مناصره گاهی کنعان همان سرزمین اجدادی می شود که یهودی های قدیم به آن حمله کرده اند، و گاه شاعر با کنعان، هویت خود را معرفی می کند. در پاره ای موارد کنعان اسطوره ای است که شاعر با کمک آن به تعمیق شعریت کلام خود و فربه کردن محتوایش می پردازد. در جایی دیگر، فلسطین را با رنجهای آوارگی به تصویر می کشد. این سیالیت تداوم می یابد، و معانی درمعیت واژه کنعان، متکثر می شود. در هر صورت، شاعر از اختلاط قدیم و اکنون، هویتش را جسته و خواننده را فرا می خواند تا در شعر به دیرینه شناسی این سرزمین بپردازد.