شگردهای فراخوانی شخصیت های سنّتی و بیان دلالت های آن در شعر امل دُنقُل

حضور فعّال سنّت و چهره‌های سنّتی در شعر معاصر عربی و الهام گیری شاعران از آن، هر کوششی را در جهت روشن تر کردن آن مهم، اقدامی موجه می‌نماید، به ویژه اینکه اگر شعر آن شاعران از این زاویه مورد ارزیابی قرار نگیرد، چهره حقیقی شعرشان همچنان در سایه روشن ابهام باقی خواهد ماند. گفتار حاضر می‌کوشد شگردهای فراخوانی شخصیت های سنّتی و دلالت های آن را در شعر امل دنقل (1983 – 1941) - یکی از شاعران نامدار شعر معاصر عربی به وجه عام و شعر مصری به وجه خاص – مورد بررسی قرار دهد. از آن روی که حضور شخصیت های سنّتی در شعر وی از بسامد بالایی برخوردار است و شاعر نیز با هنرنمایی خاص در القای مفاهیم مورد نظر از آنها الهام می‌گیرد. در فراخوانی شخصیت های سنّتی، شاعر سعی کرده تا از سه تکنیک علم (اسم، کنیه، لقب) ، نقش و گفتار بهره جوید وآنها را به سه شکل جزیی، ممتد و محوری در بستر شعری خود حضور دهد. شیوه‌های فراخوانی شاعر نیز از طریق هر سه صیغه غایب، مخاطب و متکلم صورت گرفته و تمرکز وی بر این بوده تا بیشتر در اصل آن چهره‌ها تغییر و تبدیل ایجاد کند، نه اینکه آنها را بصورت دست نخورده در شعرش دخالت دهد، که البته چگونگی بهره‌گیری شاعر از موارد یاد شده و سهم آنها در دلالت بخشیدن به شخصیت سنّتی، همان چیزی است که ما در اینجا به آن می‌پردازیم.