واکاوی سازوکارهای دفاعی درداستان «عیناک قدری» اثر غاده السمان

غاده السمان نویسنده نام آشنای سوری الاصل که در بیشتر آثار خویش به موضوع زن وحقوق وی می‌پردازد و عیناک قدری نخسین داستان در مجموعه‌ای باهمین نام، که از نادیده شدن حقوق زنان در جامعه سخن می‌گوید و همین امر ضرورت بررسی نگاه نویسندگان زن عرب زبان را از منظرهای مختلف می‌طلبد و نقد روان‌شناختی یکی از حوزه‌های جدید نقد ادبی به شمار می‌رود که ناقد در آن با تکیه بر اصول و مبانی روان‌شناسی، محرّک‌ها و هیجانات روحی و عوامل موثر بر آفرینش یک اثر ادبی را مورد بررسی قرار می‌دهد نظر به اینکه روان انسان به طور ناآگاهانه یا آگاهانه از ابزارهای مختلفی برای کنترل اضطراب و رسیدن به آرامش استفاده می‌کند که به آنها ساز و کارهای دفاعی می‌گویند. هدف از این پژوهش،بررسی جلوه های مکانیسم دفاعی نظریۀ فروید در داستان عیناک قدری است تا با واکاوی کشکمش‌های درونی، ذهنی و رفتاری شخصیت اصلی، ژرف ساختی عمیق از مشکلات دنیای زنان ارائه گردد. در این جستار با شیوه توصیف و تحلیل و با رویکرد متن محور و بر بنیان نظریه مکانیسم دفاعی فروید، این داستان مورد بررسی قرار گرفته است. دستاوردهای پژوهش نشان می‌دهد غاده السمان با شخصیت‌پردازی قوی در داستان عیناک قدری موفق شده چگونگی به کارگیری این سازوکارها را توسط طلعت به عنوان شخصیت اصلی با کاربست شیوه‌های نوین ارائۀ داستان که بر پایۀ توصیف شخصیت و حالات ذهنی او ترسیم نماید. شخصیت اصلی داستان در رویارویی با واقعیت جامعۀ مردسالارانه، جهت کاهش اضطراب‌های درونی خود از مکانیسم‌های دفاعی استفاده می‌کند و سازوکار سرکوب و انکار پررنگ ترین مکانیسم در این داستان است که شخصیت اصلی در راستای کسب فرامن به آن روی آورده است.

analysis of the defense mechanism in the story of ainak qadri by ghaghad al-saman

picaresqe is an important style in contemporary fiction that writers use to express their views on society and its problems and to critique the social, political, economic and moral situation in their works. picaresqe stories; it is the story of their adventures and their sufferinds and dangers, which is why they are often written in the form of real autobiographical stories from the point of view of a first-person or third-person conscience. this fictional genre first appeared in 16th century spain and later spread to other world literatures. mohammad shokri has also used this style of story to reflect the society of moroccan and the arab world and the deteriorating situation in her works. the main purpose of this paper, which is written in a descriptive – analytical method, is to analyze the content characteristics of picaresqe in the novels al-khobz al-hafi, al-shottar and vujooh known as the shokri trilogy. this trilogy tells the story of mohammad picaro from the beginning to the end and through the author it depicts the problems of the deprived and lower classes of moroccan society at the time. findings suggest that content characteristics that place the shokri trilogy in picaresqe’s novel are critical realism, travel and confront the protagonist with various events, poverty, and the need for a protagonist, unemployment, displacement, and absurd adventures. madness and companionship whit cunning and slaves, rebellion against social lows and customs, satire and criticism of of society and people, expression of social disorders and moral corruption and bitter satire. because literary works generally arise from the cultural, social and economic conditions of society and profound impact on people’s lives and shokri’s trilogy is written in the same way, so addressing this issue can reveal many aspects of the moroccan society of the time to the reader.