تحلیل محتوایی شاخصه های پیکارسک در سه گانه محمد شکری

پیکارسک یک سبک مهم در ادبیات داستانی معاصر به شمار می رود و نویسندگان برای بیان دیدگاه های خود در باره جامعه و مشکلات موجود در آن و نقد اوضاع اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و اخلاقی در آثار خود از آن استفاده می کنند. داستان های پیکارسکی؛ داستان ماجراجویی های کلاشان و رنج و غم و مخاطراتشان است به همین دلیل اغلب به شکل داستان زندگی نامه خود نوشت واقعی و از زاویه دید اول شخص یا سوم شخص نوشته می‌شوند. این‌گونه داستانی برای نخستین بار در اسپانیای قرن 16 م ظهور کرد و پس از آن به ادبیات سایر جهان منتقل شد. محمد شکری نیز این سبک داستانی را جهت انعکاس اوضاع وخامت بار جامعه وقت مراکش و جهان عرب، از این سبک داستانی در آثار خود استفاده کرده است. هدف اصلی این جستار که به روش توصیفی تحلیلی انجام‌شده است، تحلیل محتوایی شاخصه های پیکارسک در رمان های «الخبز الحافی، الشطار و وجوه» معروف به سه گانه شکری است. این سه گانه، ماجرای زندگی محمد -پیکاروی داستان- را از آغاز تا پایان روایت می کند و نویسنده، مشکلات طبقه محروم جامعه وقت مراکش را در لابه‌لای آن، به تصویر می کشد. یافته های جستار، حاکی از آن است که برخی از شاخصه های محتوایی که سه گانه شکری را در زمره رمان پیکارسکی قرار می دهد، عبارت‌اند از واقع گرایی انتقادی، سفر، فقر و نیازمندی قهرمان داستان، بیکاری، آوارگی و ماجراجویی های پوچ گرایانه و دیوان ه وار و همنشینی با حیله گران و کلاشان، طغیان و سرکشی بر ضد قوانین و آداب و رسوم اجتماعی، هجو جامعه و مردم، بیان نابسامانی های اجتماعی و مفاسد اخلاقی و طنز سیاه. از آنجا که آثار ادبی عموماً برخاسته از شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه و تاثیر عمیق آن ها در زندگی افراد است و سه گانه شکری نیز به همین اساس نگاشته شده است؛ بنابراین پرداختن به این موضوع می تواند بسیاری از جوانب جامعه وقت مراکش را برای خواننده آشکار سازد

content analysis of picaresqe characteristics in mohammad shokri trilogy

picaresqe is an important style in contemporary fiction that writers use to express their views on society and its problems and to critique the social, political, economic and moral situation in their works. picaresqe stories; it is the story of their adventures and their sufferinds and dangers, which is why they are often written in the form of real autobiographical stories from the point of view of a first-person or third-person conscience. this fictional genre first appeared in 16th century spain and later spread to other world literatures. mohammad shokri has also used this style of story to reflect the society of moroccan and the arab world and the deteriorating situation in her works. the main purpose of this paper, which is written in a descriptive – analytical method, is to analyze the content characteristics of picaresqe in the novels al-khobz al-hafi, al-shottar and vujooh known as the shokri trilogy. this trilogy tells the story of mohammad picaro from the beginning to the end and through the author it depicts the problems of the deprived and lower classes of moroccan society at the time. findings suggest that content characteristics that place the shokri trilogy in picaresqe’’s novel are critical realism, travel and confront the protagonist with various events, poverty, and the need for a protagonist, unemployment, displacement, and absurd adventures. madness and companionship whit cunning and slaves, rebellion against social lows and customs, satire and criticism of of society and people, expression of social disorders and moral corruption and bitter satire. because literary works generally arise from the cultural, social and economic conditions of society and profound impact on people’’s lives and shokri’’s trilogy is written in the same way, so addressing this issue can reveal many aspects of the moroccan society of the time to the reader