دراسه ظاهره «البولیفونیه» فی القصیده السردیهالدرامیه الحدیثه حسب نظریه باختین الحواریه

فی فتره الحداثه، اکتسب الشعر العربی نوعاً من الموضوعیه التی خلّصته من الغنائیه البحته، باستیحاء تقنیاته من صمیم فنّی الدراما والسرد الذین ترتفع فیهما درجه الکثافه نتیجه للسمه الحواریه وغلبه التوتّر والمستویات اللغویه العدّه وصراع النظرات؛ فاذا به تنسّم النظریه الحواریه لباختین، والتی شکّلت منعرجاً حاسماً لصنع رویه­جدیده للعالم  زعزعت اسس الرویه الاحادیه والمهیمنه الذاتیه­‌التوجّه. ظاهره البولیفونیه، کفرع رئیس لها، وطّدت لتعددیه المنظورات والروى وبشّرت بتضارب الآراء والمواقف وتحاور الایدیولوجیات فی فضاء دیمقراطی فسیح، اذ یمکن لکل صوت ووعی­ذاتی التعبیر عن نفسه بحریه فی ظل حوارات ثنائیه وقبول الآخر. رغم انّ باختین، وبتغلیبه السردی على الشعری، طبّق تحلیله على الروایه، فان الانواع تلاحمت تدریجیاً بفعل فکره التهجین الاجناسی واستفاد الشاعر من انجازات الظاهره التعددیه اثراء لتجربته، فتبنّى رویه متکثره للتخلص نهائیاً من ترسّبات مبدا المولف اولاً ولخلق حلبه متعدده الاقطاب، حیث یدلی ممثّلوها بآرائهم فی مساحه الحریه الرحبه. نزولاً عند ضروره دراسه کیفیه تخصیب الشعر بتقانات وافده، قمنا باجراء بحث من خلال الترکیز على المکونات التقنیه للظاهره مثل تعدد الایدیولوجیات متمثله فی تعدد الشخصیات، تعدد اللغات وانماطها، المحاکاه الساخره، الاجناس المتخلّله، والتناص، فی نطاق للشعر توسعنا فیه لاعطاء رویه شبه عامه عن انتشار الظاهره ومنهجنا فی البحث منهج وصفیتحلیلی وفق معطیات الظاهره وتفسیرات النقاد لها. واستنتج انّ تعدد الاصوات یجری فی الشعر الحداثی على قدم وساق والعبره على تعددیه الخطاب ولا نلقی بالاً اهو شعری ام نثری، وان الشاعر یجهد مخلصاً لجعل الفضاءات الحواریه مهداً لتوفیر دیموقراطیه رویویه امینه ولیست زائفه، ثم انّ الانا المسیطر انکسر الى ذوات متصارعه فی حوارات حره محتدمه خلصت الشعر من الذاتیه والمباشره.

A Study of the “Polyphony” Phenomenon in Modern NarrativeDramatic Poetry According to Bakhtin’s Dialogism Theory

During the period of modernity, Arabic poetry acquired a kind of objectivity that saved it from pure lyricism, drawing inspiration for its techniques from the core of dramatic and narrative art, in which the degree of intensity increases as a result of the dialogic characteristics and the predominance of tension and the various linguistic levels and conflicts. With it, the dialogical theory of Bakhtin was divided, which constituted a decisive turning point for the creation of a new vision of the world that shook the foundations of the monist and hegemonic vision of selfdirection. The polyphony phenomenon, as a main branch of it, reinforced the plurality of perspectives and visions and heralded the conflicting opinions and positions and ideological dialogue in a vast democratic space, so that every voice and consciousness could freely express itself in light of bilateral dialogues and acceptance of the other. In this research, we focus on the technical components of the phenomenons such as the multiplicity of ideologies represented in the multiplicity of personalities, the heteroglosia and plural language patterns, parodies, interfering genders, and intertextuality. We conclude that the multiplicity of voices is taking place in modernist literature in full swing. Whether it is poetry or prose, the point is the plurality of discourse as the writer strives sincerely to use the dialogue spaces to provide a visionary democracy that is honest and not false, and that the dominant ego is broken into conflicting subjects in free and heated dialogues that save poetry from subjectivity.