بررسی تطبیقی درون ‌مایه‌های عرفان شرقی - ایرانی در رمان صد ‌سال‌ تنهایی گابریل‌ گارسیا مارکز

هدف ادبیات تطبیقی همواره آن بوده است تا با نگاهی فراگیر به آثار هنری فرهنگ‌های گوناگون، راهی برای درک ژرف‌تر همگونی ‌های آثار ادبی بیابد. آنچه در این مقاله ارائه می شود، تلاشی در اثبات این باور است که گنجینه‌ی فرهنگ و ادب شرقی- ایرانی نقش بسزایی در الهام‌بخشی و آفرینش شاهکارهای متعدد در ادبیات جهان داشته است و گابریل گارسیا مارکز از کسانی است که تحت تاثیر این میراث غنی، به خلق یکی از آثار منحصربه‌فرد خود دست‌یافته‌ است. مقاله‌ی حاضر به شیوه‌ی توصیفی- تحلیلی پس از ارائه تعاریف و ویژگی‌هایی از رئالیسم جادوئی، به بررسی رد پای اندیشه‌های عرفانی مشرق‌زمین به‌خصوص عرفان ایرانی- اسلامی در رمان صد سال‌تنهایی گابریل‌گارسیا مارکز می‌پردازد و با گزینش لایه‌های صوفیانه و فرا‌واقعی این رمان و سنجش آن با موارد مشابه صوفیانه‌های شرقی – ایرانی، تاثیر‌پذیری مارکز از مشترکات درون‌نگری و هستی‌شناسانه بعضی از آثار عرفانی بزرگان ایرانی- اسلامی را نشان داده و به بیان باورهای درون پژوهانه‌ی این نویسنده در رمان مذکور می پردازد. دستاورد علمی این پژوهش نشان می دهد که مارکز در رمان صد سال تنهایی، تحت تاثیردرون مایه‌های عرفان شرقی – ایرانی بوده است. ومهمترین نقطه‌ی پیوند مشترک رمان مذکور با عرفان شرقی- ایرانی، شکستن مرز میان واقعیت و فرا واقعیت و اتحاد این دو، رفتارهای شگفت و خارق العاده شخصیت‌های حاضر در داستان و شناخت حقیقت از راه تخیل است.

a comparative study of the themes of oriental-iranian mysticism in gabriel garcia marquez’s one hundred years of solitude

the purpose of comparative literature studies has arguably been to pave the way for a deeper understanding of the homogeneity of all literary works by taking a comprehensive look at artworks in different cultures. what is presented in this article is an attempt to prove that the treasure of eastern-iranian culture and literature has played a fundamental role in inspiring and creating many masterpieces in world literature. gabriel garcía márquez is one of those authors who created a unique example of his works under the influence of this rich heritage. the present paper first provides the definitions and features of magic realism. then following a descriptive analytical method, it investigates the traces of the eastern-world and in particular iranian-islamic mysticism in gabriel garcía márquez’s one hundred years of solitude (1967). finally, by comparing the sufi and surreal layers of the novel with their counterparts in eastern-iranian sufi works, this paper reveals how márquez was influenced by the introspection and ontology of great iranian-islamic writers’ mystical works. the scientific result of this research shows that márquez was influenced by the elements of eastern-iranian mysticism in one hundred years of solitude. the most significant and common links between this novel and eastern-iranian mysticism are the disappearance of the borderline between reality and surreality and the union of the two, the characters’ wonderful and extraordinary behavior in the story, and the achievement of truth through imagination.