زن از کوچه‌مدق تا کافه‌ستاره دگردیسی زنان کوچه‌مدق در روایت سینمایی آن ( کافه ستاره)

هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی و سنجش شیوه‌ی روایت در رمان کوچه‌ی مدق، اثر نویسنده موفق مصری، نجیب‌محفوظ و فیلم سینمایی کافه ستاره، نخستین اثر اقتباسی سامان مقدم، کارگردان شناخته‌شده‌ی ایرانی است. از این‌رو می‌توان گفت، این پژوهش بر تبیین چیستی و کیفیت دگرگونی‌های روایت از ادبیات تا سینما، در دو اثر ادبی و سینمایی متمرکز است. در اثر سینمایی در جدال با فرادست و کشمکش‌های اجتماعی-اقتصادیِ برساخته‌ی فرادست، حضور روایت زنانه آشکار است. حال‌آنکه این‌شیوه‌ی روایت در اثر ادبی یعنی کوچه‌ی مدق به‌روشنی دیده‌نمی‌شود؛ ستیز فرودست با فرادست، نوشتار/روایت فیلم را زنانه‌تر کرده‌است. در مجموع روایتگری در فیلم به‌شیوه‌ای خلاقانه تغییر یافته‌است: حضور پررنگ شخصیت‌های زن، به‌تصویر کشیدن همدلانه‌ی وضعیت زنان، تعدد راوی، تجلی رمانتیک عشق، رویانگاری شخصیت‌های داستان، بیان نمادین، مکان‌محدود داستان، جزئی‌نگری و مردستیزی، روایت کافه ستاره را زنانه کرده‌است، نکته ای که نباید از نظردور داشت اینکه پدیدآورنده ی هر دو اثر جنسیت مردانه دارند. حال آنکه تنها برخی از این مولفه ها مانند بیان نمادین، مکان محدود داستان، جزئی نگری و مردستیزی در کوچه ی مدق دیده میشود.

the metamorphosis of women in najib mahfouz’s midaq alley and its cinematic adaptation cafe setareh

the aim of the present study is to compare and evaluate the narrative style in the novel alley of medaq, by the successful egyptian writer najib mahfouz(winner of the 1998 nobel prize in literature) and the film cafe setareh, the first adaptation of the well-known iranian director saman moghadam. therefore, it can be said that this research focuses on explaining the nature and quality of narrative transformations from literature to cinema in both literary and cinematic works. in the work of cinema, which is the product of the interaction of literature and cinema and narrates a slice of women’s lives(as part of the lower class of society) in the struggle with superiors and socio-economic conflicts made above, the presence of female narrative is obvious, while this method of narration there is no clarity in the literary work, ie the alley; inferior people give birth to inferior offspring and, thus, propagate their inferiority. overall, the narrative in the film has changed in creative ways: