تحلیل مقایسه ا‌ی کارکرد روایت در داستان‌ های آدمی و سگ اعظم رهنورد زریاب و پِشَک‌ هایی که آدم می‌شوند سپوژمی زریاب

قصد اصلی نوشته‌ی حاضر، این است که کارکرد و شناخت ساختار و عناصر هسته ای و اصلی روایت را در متن های روایی، یکی از عوامل کلیدی در شناخت درون مایه‌ی اصلی اثر روایی معرفی کند. تحلیل سطوح روایت و طرح پیرنگ در درون دنیای داستانی، نشان می دهد که تم اصلی متن داستانی چیست و داستان نویس با چه ترفندهایی می تواند این تم یا درون مایه‌ی اصلی را برای خواننده‌ی اثرش به نمایش بگذارد؟ برای رسیدن به این مهم، سطح روایی و طرح پیرنگ دو داستان از نویسندگان به نام و پرکار افغانستان را به گونه‌ی مقایسه ای تحلیل و تبیین کرده ایم. داستان آدمی و سگ نوشته‌ی رهنور زریاب، از نویسندگان نام آشنای افغانستان در طول چند دهه‌ی اخیر است. فعالیت های پیوسته و تعدّد آثارش، او را در راس پرکارترین نویسنده های افغانستانی در حوزه‌ی ادبیات داستانی قرار داده است. داستان پِشَک‌هایی که آدم می‌شوند، نوشته‌ی سپوژمی زریاب است که او نیز یکی از داستان نویسان به نام بوده و آشنایی اش با زبان فرانسه توانسته بر کیفیت ساختاری داستان های او اثر بگذارد. تحلیل مقایسه ای روایت شناختی این داستا ن ها به خوبی می تواند درون مایه‌ی اصلی داستان ها را مشخص سازد. مخاطب، با خوانش این داستان ها بدون تشخیص ساختارهای روایی، شاید درون مایه‌ی اصلی آن ها را به سادگی درک نکند، اما با دقت و توجه روی ساختارهای روایی، به این مهم به راحتی دست می یابد.

a comparative analysis of narrative function in azam rahnavard zaryab’s “man and the stone” and spozhmi zaryab’s “insects that become human”

the main aim of this article is to introduce the recognition of the function and the structure, as well as the core elements, of narration in narrative texts as a key factor in comprehending their main theme(s). the analysis of the levels of narration and pirang design can shed light on the main theme of the text and the tricks that a storyteller uses in order to express the theme to the reader. to achieve this, we have analyzed and explained the level of narration and plot of “man and stone” and “insects that become human” by two well-known and active afghan writers, that is, azam rahnavard zaryab and spozhmi zaryab, respectively. rahnavard zaryab is one of afghanistan’s most famous writers. her productivity has made her one of the most active afghan writers in the genre of fiction. spozhmi zaryab is another famous afghan storyteller, whose knowledge about the french language has positively affected the structural quality of his stories. a comparative analysis of the narrative structure of these two stories can well illustrate their main theme, because particular attention to their narrative structures can enable readers to easily understand the main content of these stories.