نقد بوطیقاجتماعی گذرگاه‌های ایران در سفرنامه ی فرانسوی ایران، کلده و شوش اثر ژن دیولافوآ

قرن نوزدهم، در پی پیشرفت‌های صنعتی در حوزه‌ حمل‌ونقل، سیروسیاحت اروپائیان را به سرزمین‌های شرقی تسهیل نمود. در این‌میان، ژن دیولافوآ، بانوی سیاح فرانسوی که با جامه‌ مردانه‌اش همسو با جامعه‌ مردسالار زمانش گردیده بود، از محدوده‌ بازنمودهای اجتماعی پیشین خود گذر کرده و سفر دشواری را به همراه همسرش به ایران عصر ناصری آغاز می‌کند. در این‌راستا، نقد بوطیقاجتماعی(سوسیوپوئتیک)، به منظور بررسی بازنمودهای اجتماعی به عنوان عناصر پویای آفرینش ادبی، برای نخستین بار در ایران معرفی می‌شود که به دلیل ماهیت بینارشته‌ای خود در حوزه‌ ادبیات تطبیقی قرار می‌گیرد. از این‌رو، با بهره‌گیری از نقد حاضر، بازنمودهای اجتماعی دیولافوآ از گذرگاه‌های ایران و تاثیر بازنمودهای اجتماعی پیشین او بر نگارش سفرنامه‌ ایران، کلده و شوش مورد بررسی قرار گرفته است. درواقع، گذرگاه را می‌توان به مثابه‌ محیط اجتماعی و عاملی در نوسان دانست. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهند که گذرگاه‌ها نزد ژن دیولافوآ، بستر ایجاد مفاهیم متضادی نظیر یاس و امید در وصف ظلمت و روشنایی هستند که زندگی او را از یکنواختی پیش از سفرش دور می‌سازند.

sociopoetic of iranian roads in the french travelogue entitled persia, chaldea and susiana, by jane dieulafoy

as a result of industrial progress in the transportation, european travel to the orient was facilitated in the 19th century. jane dieulafoy, a french traveler who dressed as a man according to the patriarchal society of her time, crossed the limits of pre-existing social representations by her travel to iran. thus, the sociopoetics, which is concerned with the study of social representations as dynamic elements of literary creation, is presented for the first time in iran and, due to its interdisciplinary character, is treated in the field of comparative literature. taking advantage of this field of analysis, dieulafoy’s social representations through the roads of iran and their influence on the writing of his travelogue entitled “persia, chaldea and susiana” are studied. indeed, one could consider the roads as the social space that play an essential role in travel literature. the results of this research show that the roads, according to dieulafoy, are seen as places of antithesis, between hope and despair, light and darkness which detache her life from immobility.