روش‌شناسی فرمالیسم نظام‌مند الگویی پیشگام در تدوین مبانی نظری تاریخ‌ادبیات‌نویسی قرن بیستم

با وجود تناقض اولیه میان رویکرد فرمالیستی و نگاه تاریخی، فرمالیسم ‌نظام‌مند توانست با تدوین چارچوبه روش‌شناختی معین و طرح مفاهیمی چون تحول، پویش تاریخی، کانون‌مندی، عنصر مسلط و نظام، به عنوان جریانی پیشرو در تاریخ‌ادبیات‌نگاریِ نظری و قاعده‌مند در قرن بیستم شناخته شود و بر بسیاری از جریان‌های بعد از خود تاثیر گذارد. این جریان به رغم انتقادهایی که بر آن وارد آورده‌ا‌ند، اولین گام‌ها را در پل زدن میان مطالعات درزمانی و هم‌زمانی برداشت و ادبیات را به کانون اصلی مطالعات تاریخی تبدیل کرد. این مقاله با نگاهی انتقادی به این جریان درصدد پاسخ به این پرسش است که اولاٌ سرچشمه‌های نظری الگوی فرمالیسم نظام‌مند کدام است و ثانیاً امکانات و محدودیت‌های آن برای تدوین تاریخ‌ادبیات چیست.

Methodology of Systemic Formalism A Pioneering Model in The Formulation of Literary History Writing In the 20th Century

Today, it has been evident that without having a theory or a definite approach either to literature & history, writing a history of literature becomes totally impossible. Despite the initial contradiction between formalistic & historical methodologies, systemic formalism could be recognized as a pioneer movement which could formulate a definite methodological framework for history writing of literature. With such a perspective in mind, systemic formalism projected some terms as: evolution, change, historical dynamism, canonicity, dominant trait, system & so on. This approach, in spite of the criticisms made against it, took the first steps in bridging the gap between synchronic & diachronic studies in literature. Moreover, Literature which has been served until then as a covering to prove the assumptions of historians to interpret the flow of history became the main focus of historical studies. Following a critical approach, this paper seeks to answer these questions: first, what are the theoretical origins of systemic formalism? Secondly, what are its possibilities & limitations in compiling a history of literature?