بررسی تطبیقی شازده کوچولو و قلعه حیوانات بر اساس الگوی جامعه‌شناختی کلود دوشه

زبان تمثیل، رهکارهایی‌است برای انتقال مفاهیم و ساده‌سازی نهاده‌های پیچیده اجتماعی، اخلاقی، سیاسی در گستره ادبیات معاصر  که برون ار زبان تمثیل، امکان عرضه به‌شیوه مستقیم و آشکار را ندارند. از جمله این آثار تمثیلی دو رمان شازده کوچولو و قلعه حیوانات‌اند که علی‌رغم دارا بودن موضوعاتی به‌ظاهر متفاوت (روانشناختی و سیاسی)، اما از دیدگاه اجتماعی قابل قرابت به‌نظر می‌رسند. پرسشی که مطرح می‌شود، این است که با فرض تفاوت میان شخصیت و محیط زیستی دو نویسنده و به‌طریق اولی، میان دو جامعه مرجع و دو ژرف‌ساخت به‌ظاهر متفاوت، می‌توان به‌تناظر و اشتراکی میان دو اثر و در نتیجه دو روساخت به‌ظاهر متفاوت رسید؟ این پژوهش در نظر دارد؛ با تکیه بر نقد جامعه‌شناختی کلود دوشه و در قالب یک‌‌بررسی تطبیقی، به‌یافتن تناظرهای احتمالی در باره زمینه‌های فردی و نیز تاریخیاجتماعی نگارش دو رمان مزبور، پرداخته تا رد پای نویسنده و ردپای تاریخ در شکل‌گیری این دو اثر را برون‌کشد و به‌عبارتی، به‌مطالعه جهان خارج‌متنی این دو رمان، جامعه مرجعی که داستان از آن زاییده شده و نیز جامعه متن ساخته شده توسط آفرینندگان این دو اثر بپردازد. نتایج برامده از واکاوی نشان می‌دهد که جامعه‌مندی دو داستان؛ بازتاباننده دغدغه‌های جامعه‌شناختی دو نویسنده است و ارجاعات فرامتنی دو اثر؛ به‌ژرف‌ساخت، یعنی جامعه مرجعی که دو نویسنده آن را به‌نوبه خویش تجربه کرده و زیسته‌اند، از طریق روساخت (پیرنگ، درونمایه، شخصیت‌پردازی، فرجام) حاصل می‌شود.

Comparative study on The Little Prince and Animals Farm according to Claude Duchet’s sociocritical model

Abstract In contemporary literature, allegorical language is used to convey concepts and simplify complex social, moral, and political issues that cannot be presented in a direct and explicit manner. Among these allegorical works are the two novels The Little Prince and Animal Farm, which, despite having seemingly different themes (respectively, psychological and political), are socially comparable. The question that arises is that, considering the difference between the personality and environment of the two authors, and most importantly between the two reference societies and two seemingly different substructures, can we arrive at a correspondence between two works and thus two seemingly different superstructures? Therefore, relying on the sociocritique of Claude Duchet and in the form of a comparative study, this research intends to find possible correlations in the individual as well as sociohistorical contexts in which these novels were written in order to discover the traces of the author and the history in the formation of these two works; in other words, to study horstexte of these two novels, the reference society from which the story was born, and the sociotexte created by the authors of these two works. The results of the analysis show that sociality of the text in the two stories reflects the sociocritical concerns of the two authors, and the metatextual references of the two works to substructure that means the reference society the two authors experienced and lived in their own way is achieved through the superstructure (plot, theme, characterization, ending).