تحلیل تطبیقی مکتب سوسیالیسم در رمان «سال های ابری» اثر علی اشرف درویشیان و آثار ماکسیم گورکی (مادر و سه گانه)

سوسیالیسم در اروپای پس از رنسانس، در دورۀ شکوفایی علمی و اجتماعی، سرانجام در روسیه، با انقلاب اکتبر 1917 وروی‌کار امدن اتحادجماهیر شوروی سوسیالیستی، به‌اوج پیروزی خود رسید. این انقلاب، کشورهای جهان، بخصوص همسایگان شوروی کمونیستی همانند ایران را تحت تاثیر خود قرار داد. آثار مورد نظر، روایت فرایند انقلاب های دو کشور در سده میلادی گذشته و زندگانی این نویسندگان چپ گرا است که تفکرات سوسیالیستی را در تضاد با وضع موجود جوامع پیش رویشان بیان می کنند. در این پژوهش با توجه به‌اصول سوسیالیسم، بر اساس مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی، به‌واکاوی شباهت ها و تفاوت های پنداشت‌های سوسیالیسم در جوامع ایران و روسیه پرداخته می‌شود. بررسی ها مشخص می کند که در آثار مورد توجه، انتقادهایی در زمینۀ مالکیت خصوصی سرمایه داران محلی، خصومت اجتماعی پدید آمده در پی اختلاف طبقاتی، فئودالیتۀ مدرن، ظلم و جور تحمیل شده به‌روستاییان، تخریب جایگاه اجتماعی زن در برابر مرد و عدم وجود امکان آموزش برای همۀ اقشار جامعه، با شدت و ضعف ها و تفاوت های فرهنگی، بیان شده اند که نشان از تاثیرپذیری جامعۀ ایرانی از اندیشه های انقلاب اکتبر 1917 روسیه است.

Comparative analysis of the school of socialism in the novel The cloudy years by AliAshraf Darvishian and Maxim Gorky’s works (The Mother and The Trilogy)

Abstract: After Renaissance in Europe and the following period of scientific and social prosperity, socialism ultimately reached its peak in Russia with the revolution of October 1917.  This event has greatly affected the countries of the world, especially the Communist Soviet neighbors, such as Iran. The Cloudy Years by AliAshrafDarvishian and Maxim Gorky’s trilogy are narratives of the lives of these socialist writers which disclose the inherent contradictions between socialist ideas and the present state of their societies. In this study, according to the goals and principles of socialism, and based on the American School of Comparative Literature, the similarities and differences between socialist thinking in Iranian and Russian societies will be addressed and analyzed.  It is shown that these acclaimed works, while taking into consideration the severities and weaknesses and cultural differences, express criticism and denunciation of private ownership of local capitalists, social hostility caused by class differences, modern feudalism, tyranny and violence imposed upon villagers, and the destruction of women’s social status as against men. Through these observations the influence of Russian Revolution on the context of ideas in the Iranian society is revealed.