مقایسه تطبیقی عنصر صحنه در رمان « کوری » ژوزه سارا ماگو و « بیراه » پاتریک مودیانو

صحنه، موقعیت مکانی و زمانی وقوع حوادث داستان است که عمل داستانی بر آن روی میدهد و علاوه بر موقعیت جغرافیایی و زمان وقوع حوادث، شرایط کلی و عمومی حاکم بر رفتار و عمل شخصیت‌های داستان نیز در آن موثر است. « کوری » اثر ژوزه سارا ماگو و « بیراه » نوشتۀ پاتریک مودیانو، وجوه مشترک تامل‌برانگیزی دارند؛ ازجمله، درونمایۀ فلسفی؛ توجه به بحران‌های بزرگ هویتی و فکری در زندگی انسان معاصر و بهره‌مندی از تمهیدات روایت‌پردازی؛ با این همه، اختلافات قابل تاملی دارند؛ ازجمله نحوۀ طرح عنصر صحنه در دو رمان. در این پژوهش، ضمن مقایسۀ تطبیقی عنصر صحنه در دو رمان، به وجوه اختلاف و اشتراک آن دو پرداخته‌ایم. نتیجه اینکه در رمان «کوری»، غالباً مکان‌ها و زمان‌ها نامشخص و صحنه‌ها کلی و نمادین و در مواردی «نامکان» هستند؛ اما در رمان «بیراه» مودیانو، مکان‌ها با ذکر جزئیات مشخص شده‌اند و زمان، محدود به دورۀ معاصر است. بسامد صحنه‌های فراخ منظر در « بیراه » بیشتر؛ و بسامد صحنه‌های نمایشی در « کوری» فزون‌تر است.