بررسی ساختار روایی و زبانی در رمان نو: داستان کوتاه آوازی غمناک برای یک شب بی‌مهتاب اثر بهرام صادقی

رمان نو (داستان نو)، به تبع نیازها و توقّعات اجتماعی، در میانه‌ سده‌ بیستم میلادی در فرانسه ظهور کرد، و مدتی بعد در ایران، نو یسندگانی چون هوشنگ گلشیری و بهرام صاد قی به آن موج جهانی (1363 ) آثار خود را میان سال های 1335 تا 1350 خورشیدی نوشت ، و - پیوستند. بهرام صاد قی ( 1315) مجموعه‌ سنگر و قمقمه های خالی ( 1349 ) وی، به نمونه‌ بارزی از رمان نو (داستان نو ) در نثر وداستان نویسی فارسی تبدیل شد. این مجموعه، شامل بیست و چهار داستان می باشد که از آن میان به منظور بررسی در پرتو رویکردهای فُرمالیستی و ساختارگرا برگزیده ،« آوازی غمناک برای یک شب بی مهتاب» شده است . برخی از دلایل این انتخاب عبارت اند از حجم موجز و کوتاه داستان ، و نیز ویژگی های منحصر به فرد زبانی و ساختاری، نظیر چیدمان شمارشی وقایع و متن به شدت صورت گرای آن. بهرام صادقی روش های رو ایی سنّت شکنی را بر ای مشارکت ذهنی مستمرّ خواننده به کار برده است : « عنصر مسلّط » و « جبرسازی » ،« نزدیک نمایی » ،« بیگانه سازی یا فاصله گذاری » ،« آشنایی زدایی »هدف این پژوهش، و اکاوی ساختار رو ایی و زبانی داستان کوتاهی از بهرام صاد قی است ، تا هم فنون کلامی نویسندگان رمان نو (داستان نو) آشکار گردد ، و هم سبک گونه ای از نثر فارسی که در دوران معاصر بازتاب در خور توجه ای داشته است ، بازشناسی شود . بنابراین این پژوهش در پرتو دیدگاه ها ی ساختارگرایی و فرمالیستی، به بررسی مشابهت و مجاورت- تابع فرایندهای استعاره ای بیان و نیز مجاز مرسلی- و نیز تحلیل تسلّط صورت بر معنا می پردازد. بر ای این منظور ، پژوهش حاضر از طرح کارکردهای زبانی رومن یاکوبسن و محورهای پیشنهادی وی، و نیز فنون و شاخصه ها ی روایی و رهاسازی مورد نظر فرمالیست ها بهره برده است.