رابطه اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی مجازی با کارکردهای اجرای: نقش واسطه‌ای دشواری‌های بین فردی

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی رابطه اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی مجازی با کارکردهای اجرایی (حافظه فعال، بازداری پاسخ و انعطاف‌پذیری شناختی) با متغیر میانجی دشواری‌های بین فردی در دانش آموزان دبیرستان انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ روش‌شناسی توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل دانش‌آموزان دبیرستان‌های پسرانه منطقه دو آموزش پرورش تهران بود. نمونه پژوهش حاضر شامل 300 دانش‌آموز پسر دبیرستانی بود که به شیوه در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از پرسشنامه اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر موبایل (1)؛ پرسشنامه کارکردهای اجرایی (2) و پرسشنامه مشکلات بین فردی (3). داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط نرم‌افزارهای spss و lisrel و با استفاده از روش مدل معادلات ساختاری تجزیه‌وتحلیل شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد بین اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی مجازی و کارکردهای اجرایی (حافظه فعال، بازداری پاسخ و انعطاف‌پذیری شناختی) با متغیر میانجی دشواری‌های بین فردی رابطه معناداری وجود دارد (0.05 > p). نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که دانش آموزانی که به شبکه های اجتماعی مجازی اعتیاد دارند، دشواری های بین فردی را تجربه می کنند و در نهایت از انعطاف پذیری ذهنی و شناختی پایین تری برخوردار هستند. به عبارت دیگر دانش آموزانی که دچار اعتیاد به شبکه های اجتماعی مجازی هستند، درصورتیکه مشخصه های دشواری های بین فردی را داشته باشند، کارکردهای اجرایی و انعطاف پذیری پائینی را نشان می دهند. یافته های عصب شناختی رشدی نیز تائید می کنند که تنظیم احساسات و هیجانات در روابط بین فردی و کارکردهای اجرایی از جمله انعطاف پذیری به صورت غیرمستقیم به هم مرتبط هستند و برای تحلیل اطلاعات و اجرای فعالیت ها، همکاری می کنند. کارکردهای اجرایی و بویژه انعطاف پذیری شناختی را می توان به عنوان شاخص چگونگی انجام عملکردهای رفتاری عادی توصیف کرد که به دانش آموزان برای برنامه ریزی، اهداف، خودگردانی و رفتار آینده مدار کمک می کند. می توان گفت کارکردهای ذهنی و شناختی، استفاده از ارزیابی های تازه را برای نوجوانان تسهیل می کنند و نوجوانانی که بر ارزیابی های تازه تکیه می کنند، منبع شناختی بیشتری را برای کمک به توجه پایدار خود فراهم می کنند که به تنظیم روابط بین فردی بهتر و دوری از مشکلات پیش آمده در روابط بینفردی منجر می شود، همین روابط بین فردی ضعیف نیز نهایتاً منجر به عدم کارکردهای اجرائی مناسب در فرد می شود.

the relationship of addiction to virtual social networks with executive functions: the mediating role of interpersonal difficulties

introduction: the aim of this study was to investigate the relationship between virtual social network addiction and executive functions (working memory, response inhibition and cognitive flexibility) with the mediating variable of interpersonal difficulties in students.method: the method of this study was applied in terms of purpose and descriptive-correlational in terms of methodology. the population of this study included students in tehran’s second education district. the sample of the present study included 300 male students who were selected by convenience sampling method. the research tools were a questionnaire on addiction to mobile social networks (ahmadi et al. 2016); executive function questionnaire (nejati, 2013) and barkham, hardy and startup interpersonal problems questionnaire (1998). the collected data were analyzed by spss and lisrel software using structural equation modeling method. results: this study showed that there is a significant relationship between addiction to virtual social networks and executive functions (working memory, response inhibition and cognitive flexibility) with the mediating variable of interpersonal difficulties (p <0.05). conclusion: according to the findings of the research, which is the evaluation and analysis of the underlying and perpetuating factors in internet addiction and addiction to virtual social networks, therefore, the development and promotion of the culture of using social networks and the internet leads to reduced identity crises and personality axes such as social solidarity among students have been improved and the dimensions identified in this research can be considered as the framework for the development of the use of new communication technologies such as social networks.