ویژگی‌های روان‌سنجی و ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس پنج عاملی رفتار تکانشی

مقدمه: با توجه به اهمیت شناسایی افراد در معرض رفتارهای پر خطر و ضرورت فراهم ساختن ابزارهای معتبر در این زمینه، پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی و ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس پنج عاملی رفتار تکانشی انجام شد. روش کار: تعداد 352 نفر به شیوه نمونه‌گیری در دسترس از بین جمعیت عمومی 60- 18 شهر تهران انتخاب و با استفاده از مقیاس پنج عاملی رفتار تکانشی، مقیاس دشواری در تنظیم هیجان و پرسشنامه‌های محقق ساخته در زمینه مصرف مواد و رفتار جنسی پرخطر مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌ها بر مبنای آزمون آلفای کرونباخ، آزمون‌های همبستگی، تحلیل واریانس چند متغیره و تحلیل عاملی اکتشافی و با استفاده از نسخه 22 نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: پایایی همسانی درونی مقیاس رفتار تکانشی در دامنه‌ای بین 0.74 تا 0.90 قرار داشت. نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان دهنده تایید ساختار عاملی مقیاس اصلی با تعداد کمتری از عامل‌ها بود. روایی ملاکی مقیاس تکانشگری با بررسی همبستگی بین نمرات ابعاد تکانشگری و مقیاس دشواری در کنترل تکانه حاکی از همبستگی مثبت معنادار بین دشواری در کنترل تکانه و فوریت مثبت (r=0/62,p<0.01)، فوریت منفی (r=0/61,p<0.01)، فقدان تامل (r=0/36,p<0.01)، فقدان پشتکار (r=0/31,p<0.01) و هیجان خواهی (r=0/13,p<0.05) بود. همچنین، نمرات ابعاد این مقیاس قادر بودند بین افرادی با مصرف مواد (r=11/17,p<0.01) و افراد دارای رفتار جنسی پرخطر (r=18/80,p<0.01) و افراد عادی تمایز قائل شوند. نتیجه‌گیری: نسخه فارسی مقیاس پنج عاملی رفتار تکانشی از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است و می‌تواند جهت پیش‌بینی انواع مختلفی از رفتارهای پرخطر، از جمله مصرف مواد و رفتار جنسی پرخطر، مورد استفاده قرار گیرد.