بررسی انتقادی ممنوعیت ارث‌بری غیرمسلمان از مسلمان

کفر در همۀ مذاهب فقه اسلامی ازجمله موانع ارث شناخته شده است و در همۀ مذاهب فقهی، وارث کافر از مورّث مسلمان ارث نمی‌برد. با‌این‌همه، این موضوع در زمان تدوین مقررات ارث در قانون مدنی عمدی یا سهوی از نظر تدوین‌کنندگان قانون دور ماند و زمینۀ اختلاف نظر در میان حقوق‌دانان را فراهم ساخت. سرانجام قانون‌گذار با تاخیری بسیار پس از انقلاب، با وضع مادۀ 881 مکرر قانون مدنی، کفر را از موانع ارث دانست و وارث مسلمان را نیز مستحق ارث بردن از مورّث کافر دانست.گرچه مادۀ 881 مکرر به اختلاف نظر موجود میان حقوق‌دانان پایان بخشید، ولی خود موجب اختلاف نظر شد؛ زیرا از سویی، صدر آن به یک حکم اجماعی در میان همۀ فرقه‌های اسلامی می‌پردازد، درحالی که ذیل ماده به حکمی اختصاصی در فقه شیعه اشاره دارد و از سوی دیگر، این حکم اختصاصی درعمل شامل بسیاری از اقلیت‌های دینی ایرانی نیز می‌شود. رویۀ قضایی نیز در این زمینه حکم روشنی ندارد. از این رو، الحاق یک تبصره به مادۀ 881 مکرر ضروری دانسته شد تا از شمول مادۀ 881 مکرر نسبت به اقلیت‌های دینی جلوگیری شود. این نوشتار به‌دنبال آن است که دریابد چرا قانون‌گذار در هنگام تدوین قانون مدنی، کفر را از موانع ارث برنشمرده، آیا الحاق مادۀ 881 مکرر به قانون مدنی اقدامی درست بوده و سرانجام آیا افزودن یک تبصره به ماده ضروری است؟