انعکاس «دکترین سوء‌ استفاده از فرایند دادرسی» در اسناد موسس نهادهای حل‌ و‌ فصل اختلاف بین‌المللی

دکترین سوء‌‌ استفاده از فرایند دادرسی، مفهومی پر از ابهام است که که اسناد موسس هیچ‌یک از نهادهای حل‌و‌فصل اختلاف بین‌المللی تعریفی از آن و یا معیاری برای اثباتش بیان نکرده‌اند؛ تنها تعدادی از این نهادها به قابلیت اعمال آن در رسیدگی‌های خود تصریح کرده‌اند. اما این نهادها با وجود داشتن مقررۀ صریح نیز رویکرد احتیاط ‌آمیزی در برخورد با این دکترین دارند. با این حال، دیوان اروپایی حقوق بشر در برخورد با دکترین سوء‌استفاده از فرایند دادرسی تلاش کرده است تا به‌طور کامل‌تری نسبت به سایر نهاد‌های حل‌و‌فصل اختلاف بین‌المللی آن را تبیین کند. با اینکه مرجع و منبع مورد استناد این نهادها در برخورد با این دکترین بیانات دیوان بین‌المللی دادگستری در آرای صادره‌اش است، اما خود دیوان مقررۀ صریحی در این باره ندارد. از این رو نگارندگان این مقاله با روش توصیفی و با بررسی مقررات و اسناد موسس گوناگون، به‌خصوص راهنمای عملی دیوان اروپایی حقوق بشر که البته الزام‌آور نیست، به‌دنبال شناخت هرچه بیشتر مفهوم دکترین سوء‌استفاده از فرایند دادرسی و معیارهای اعمال و اجرای آن در نهادهای حل ‌و ‌فصل اختلاف هستند.

reflecting “the abuse of process doctrine” in the statutesof dispute settlement bodies

the abuse of process doctrine is an ambiguous concept that the statutes of none of the international dispute settlement bodies have not defined or stated a standard to prove it, only a few of these bodies have specified that it can be applied in their proceedings.however, these bodies have a cautious approach to dealing with this doctrine despite having an explicit provision. however, the european court of human rights, in dealing with the doctrine of abuse of process has tried to explain it more fully than other international dispute settlement bodies. even though the most cited reference of these bodies in dealing with this doctrine is the statute of the international court of justice in its issued judgments, the court itself does not have an explicit provision in this regard. therefore, with a descriptive method and by examining various statutes and regulations, especially the practical guide of the european court of human rights, which is not binding, we seek to know as much as possible the concept of the doctrine of abuse of process and the criteria for its application and implementation in dispute settlement bodies.