مطالعۀ تطبیقی حق فسخ ناشی از عدم انطباق مادی کالا در کنوانسیون 1980 وین، دستورالعمل 2019 اتحادیۀ اروپا و حقوق ایران

در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای به ‌منظور حمایت حداکثری از مصرف‌کننده و رفع موانع اصلی تجارت فرامرزی، کنوانسیون‌ها و مقرره‌های متعددی برای هماهنگی و نزدیک‌سازی قوانین ملی کشورها وضع شده است که بخشی از این مقررات به پیش‌بینی روش‌های جبران خسارت خریدار، ازجمله حق فسخ در فرض عدم انطباق مادی کالا می‌پردازد. درواقع فروشنده با انعقاد قرارداد متعهد می‌گردد کالایی را به مشتری تسلیم نماید که منطبق با قرارداد باشد. حال آنکه تحویل کالای غیرمنطبق، خریدار را از منتفع شدن از آثار آن که هدف اصلی وی از انعقاد قرارداد بوده است، باز می‌دارد. لذا همانند بسیاری از نظام‌های حقوقی، در کنوانسیون 1980 وین و دستورالعمل 2019.771 اتحادیۀ اروپا، حق فسخ به‌عنوان یکی از شیوه‌های جبران خسارت عدم انطباق مادی کالا شناسایی شده است. با وجود این، در حقوق ایران فقدان مقررات معین در خصوص انطباق کالا و ارائۀ تفکیک‌های ظریف در مورد تسلیم کالای غیر‌منطبق، بررسی موضوع را با مشکل مواجه ساخته است. از این رو با توجه به اهمیت یکسان‌سازی قوانین در تسهیل و توسعۀ تجارت فرامرزی، هدف پژوهش حاضر آن است که شباهت‌ها و تفاوت‌های انطباق مادی کالا و حق فسخ ناشی از آن را در کنوانسیون، دستورالعمل و حقوق ایران تبیین نماید. بررسی‌های یادشده نشان داده که مفهوم «انطباق» مادی کالا با قرارداد به‌طور محدود در حقوق ایران پذیرفته‌شده است و شرایط اعمال حق فسخ ناشی از آن در دستورالعمل نسبتاً مشابه کنوانسیون و متفاوت با نظام حقوقی ایران است.

a comparative study of the right of termination due to material non-conformity of the goods in the 1980 vienna convention, the directive 2019 of the european union and iranian law

at the international and regional level, to provide maximum protection to the consumer and remove the main obstacles to cross-border trade, several conventions and regulations have been established to harmonize and approximate the national laws of countries that part of these provisions focuses on providing remedies for buyers, including the right of termination in case of material non-conformity goods essentially, by concluding the contract, the seller undertakes to deliver goods to the consumer that conform to the contract. however, the delivery of non-conforming goods prevents the buyer from benefiting from the contract, which is the main claim of the buyer from concluding the contract. therefore, similar to many legal systems, the 1980 vienna convention and directive 2019/771 of the european union, the right of termination has been recognized as one of the remedies for the material non-conformity of goods. however, in iranian laws, the lack of certain provisions regarding goods conformity and the provision of elegant distinctions regarding the delivery of non-conforming goods have made it difficult to examine the issue. therefore, considering the importance of unifying laws in facilitating and developing cross-border trade, the current research aims to explain the similarities and differences of the material conformity of goods and the right of termination resulting from it in the convention, directive, and laws of iran. the investigations revealed that the concept of material conformity of the goods with the contract is accepted in iran’s law in a limited manner, and the conditions for exercising the right of termination resulting from it in the directive are relatively similar to the convention and different from iran’s legal system.