مطالعۀ تطبیقی آثار حقوقی تعیین بندر امن در قراردادهای حمل و نقل بین‌المللی دریایی با تاکید بر حقوق ایران و انگلستان

با جهانی شدن اقتصاد و ورود فناوری ‌های مدرن در حوزۀ حمل و نقل، کشورهای درحال توسعه و توسعه‌یافته درصدد برآمدند تا از روش‌های نوینی در مبادلات بین‌المللی بهره گیرند. از دیرباز، حمل و نقل دریایی و قراردادهای پیرامون آن در عرصۀ حقوق تجارت بین‌الملل، همواره با چالش‌ها و پیچیدگی‌های خاصی همراه بوده است. قراردادهای اجارۀ کشتی جهت حمل و نقل بین‌المللی کالا، بیشتر در قالب قراردادهای چارتر سفری، چارتر زمانی و چارتر دربست منعقد می‌شوند. ازآنجا که یکی از تعهدات مهمِ مستاجر کشتی در قرارداد، استفاده از بندر امن برای بارگیری یا تخلیۀ کالا است، لذا این سوال مطرح می‌‌شود که چه معیار و ضابطه‌ای برای تشخیص امن یا ناامن بودن بنادر وجود دارد؟ علاوه بر این، باید روشن ساخت که آیا خسارات وارده به کشتی ناشی از ناامنی بندر بوده است یا از علل دیگر و نیز در صورت تعدّد علت، دلیل اصلیِ ورود خسارت چیست؟ پاسخ به این سوالات و روشن شدن معنی و مفهوم بندر امن در قراردادهای حمل و نقل دریایی بین‌المللی برای تعیین مسئولیت چارترر در مقابل مالک کشتی به سبب خسارات واردۀ ناشی از ناامنی بندر، از اهمیت بسزایی برخوردار است. با مطالعۀ اسناد و رویۀ قضایی کشورهای مختلف درمی‌یابیم که سیستم حقوقی انگلستان در تعیین و معرفی بندر امن، یک روش بینابینی را برگزیده و به ضابطۀ سببِ موثر در حل و فصل اختلافات دریایی تمایل نشان داده است؛ ولی در مقابل، رویکرد سیستم حقوقی ایران در مواجهه با این موضوع ابهامات بسیاری دارد.

a comparative study of the legal effects of determining a safe port in international maritime transport contracts with an emphasis on the laws of iran and england

with the globalization of the economy and the introduction of modern technologies in the field of transportation, developing and developed countries sought to use new methods for international trade. for a long time, maritime transport and related agreements in the field of international trade law have always been associated with certain challenges and complexities. generally, ship rental contracts for the international transport of goods are concluded in the form of charter voyages, time charters, and closed charters. one of the most important obligations of a charterer in a contract is to use a safe port to load or unload goods; so, the question is what are the criteria for determining whether a port is safe or unsafe? in addition, it should be clarified whether the damage to the ship was due to an unsafe port or to other causes, and if so, what is the main reason for the damage? answering these questions and clarifying the meaning and concept of safe ports in international maritime transport contracts is of great importance in determining the liability of the charterer to the shipowner due to damages caused by unsafe ports. examining the documents and judicial procedures of different countries, we find that the english legal system has chosen an intermediate method in determining and introducing a safe port and tends to be an effective causal factor in resolving maritime disputes; on the contrary, the approach of the iranian legal system in dealing with this issue is one of many ambiguities.