اصل علم دادگاه به قانون به ‌عنوان مبنایی برای زیست‌ محیطی شدن ایکسید

نقش فزایندۀ ایکسید به‌ عنوان مرجع بین‌المللی حل و فصل اختلافات سرمایه‌گذاری بین‌المللی در پی افزایش توجه به سرمایه‌گذاری‌های خارجی به‌ویژه در کشورهای درحال توسعه، مسائل نوینی را دربارۀ حدود اختیارات داوری پدید آورده است. یکی از این مسائل، اصل دیرین علم دادگاه به قانون است که عمدتاً برای توضیح اختیار یا الزام دیوان‌های داوری برای تفسیر و اعمال هنجارها و قواعد مستقل از اظهارات طرفین به‌کار گرفته می‌شود. ازآنجا که این اصل به‌صراحت در قواعد و آیین دادرسی اغلبِ داوری‌های سازمانی بین‌المللی ازجمله ایکسید پیش‌بینی نشده است، سوالات و چالش‌هایی درخصوص به‌کارگیری آن از سوی این محاکم وجود دارد. نگارندگان مقالۀ حاضر ضمن ارزیابی رویکرد ایکسید در استناد به اصل علم دادگاه به قانون، ظرفیت این اصل در فراهم آوردن امکان استناد داوران به قواعد و ضوابط زیست‌محیطی ملی و بین‌المللی را مورد بررسی قرار می‌دهند. یافتۀ مقالۀ حاضر این است که در فضایی که امروزه ملاحظات زیست‌محیطی در حقوق سرمایه‌گذاری اهمیت قابل‌توجهی یافته است، ایجاد تعادل و تناسب میان «صیانت از اصول داوری به‌ویژه ارادۀ طرفین» از یک سو و «حفظ منافع عمومی (زیست‌محیطی)» از سوی دیگر، مستلزم هوشیاری ایکسید است تا با اتخاذ مواضع رویه‌ساز و کاربست اصولی مانند اصل علم دادگاه به قانون، به این مهم دست پیدا کند. چنین رویکردی نه‌تنها عدول از حدود اختیارات دیوان داوری تلقی نمی‌‌شود، بلکه ضمن مصون نگه‌داشتن رای داوری در مقام شناسایی، اجرا و ابطال نزد محاکم ملی، سبب استحکام بقا و مشروعیت این نهاد و افزایش اعتماد عمومی به این نهاد با اهمیت خواهد شد.

iura novit curia principle as a basis of environmentalization of the icsid

the increasing role of icsid as an international forum for resolving investment disputes, particularly in light of the growing emphasis on foreign investments in developing countries, has raised new questions regarding the scope of arbitral authority. one such issue concerns the longstanding principle of jura novit curia (the court knows the law), which is primarily used to explain the discretion or obligation of arbitral tribunals to interpret and apply norms and rules independently of the parties’ submissions. since this principle is not explicitly provided for in the procedural rules of most institutional arbitrations, including icsid, its application by arbitral tribunals has given rise to various questions and challenges. this article evaluates icsid’s approach to invoking the principle of jura nocturia and explores its potential to enable arbitrators to reference national and international environmental norms and standards. the findings of this study suggest that, in the current legal landscape where environmental considerations have gained significant importance in investment law, striking a balance between “protecting the principles of arbitration, particularly party autonomy” on the one hand, and “safeguarding the public (environmental) interests” on the other, requires icsid’s vigilance. by adopting precedent-setting positions and applying principles such as jura novit curia, icsid can achieve this critical balance. such an approach would not constitute a departure from the limits of arbitral authority. on the contrary, it would preserve the enforceability and resilience of arbitral awards during recognition, enforcement, and annulment proceedings before national courts. additionally, it would strengthen the institution’s legitimacy and sustainability, fostering greater public confidence in this vital forum for investment dispute resolution.