ساختار شورای نگهبان و حجیت تصمیمات آن با نگاهی به نهاد دادرس اساسی در مصر، عراق و الجزایر

نظارت بر اساسی بودن قوانین در اصل، یک عمل حقوقی- سیاسی است که هدفش ارزیابی درجۀ انسجام قوانین موضوعه با اساسی است که بر دیگر قوانین برتر است. با توجه به اهمیت این موضوع، امروزه مشروعیت نظارت اساسی در نظام‌های حقوقی پذیرفته شده است و از ارکان بنیادین نظام‌های سیاسی تلقی می‌شود. نهاد دادرس اساسی در کشورهای ایران، مصر، عراق و الجزایر به‌مانند بسیاری از کشورهای دیگر، مورد پذیرش موسس اساسی قرار گرفته است. ساختار این نهاد در کشورهای یادشده دارای تفاوت‌ها و شباهت‌هایی است که بررسی نهاد دادرس اساسی در کشورهای مصر، عراق و الجزایر می‌تواند در شناخت بهتر و ارائۀ الگوی پیشنهادی در مبحث نحوۀ ترکیب شورای نگهبان کمک کند؛ به‌خصوص اینکه این کشورها در حوزۀ تمدنی اسلام قرار دارند و اکثریت مسلمان‌اند. البته این به آن معنا نیست که این کشورها الگوی نویسندگان در ارائۀ نمونۀ پیشنهادی هستند، بلکه به‌عنوان یک راهنما در شناخت بهتر ساختار شورای نگهبان تلقی می‌شوند. حجیت تصمیمات شورای نگهبان در مقایسه با کشورهای مورد بررسی، از عدم قطعیت در موضوع نظارت بر اساسی و شرعی بودن مصوبات مجلس و عدم رعایت اصل ثبات در تصمیمات شورا حکایت دارد.

the structure of the guardian council and the validity of its decisions with a review of the constitutional justice in egypt, iraq, and algeria

supervision of the law being constitutional is initially a juridical-political practice, which its purpose is to evaluate the degree of coherence of the laws with the constitution which is superior to other rules. due to the importance of this issue, the legitimacy of mandatory supervision has been accepted in legal systems and it is one of the foundations of political systems. the foundation of constitutional justice in iran, egypt, iraq, and algeria, like many other countries, has been accepted by founding powers. the structure of this foundation in the mentioned countries has differences and similarities that the survey of the constitutional justice in the countries of egypt, iraq, and algeria can help in better understanding and presentation of the proposed model in the matter of how to compose the guardian council, especially considering that these countries are in the field of islamic civilization and the majority are muslims. of course, this does not mean that these countries are the model of the authors in presenting the proposed model, but they are considered as a guide to better understand the structure of the guardian council. on the other hand, the validity of the decisions of the guardian council, according to the research conducted, compared to the countries under review indicates the uncertainty in the matter of monitoring the orderliness and legality of the parliament’s approvals and the non-observance of the principle of stability in the decisions of this council on the part of the council itself.