بررسی شروط تحمیلی ناظر به استفاده از سامانه‌های الکترونیکی؛ مطالعه‌ای تطبیقی در کامن‌لا و حقوق ایران

بی‌شک امروزه زندگی بدون خدماتِ سامانه‌های الکترونیکی دشوار است. از طرف دیگر، استفاده از این خدماتِ به‌ظاهر رایگان، به قیمت تن‌دادنِ به مفاد شروطی است که پیش از این از سوی گردانندگان این سامانه‌ها، با صرف وقت و هزینة بسیار و چه‌بسا مشورت با حقوق‌دانان، تدوین گردیده ‌است؛ حال، چنانچه کاربران از مُفاد تمامی این شروط آگاهی می‌یافتند، یا هرگز از این خدمات استفاده نمی‌کردند یا دست‌کم بی‌طیب خاطر و با اکراه اقدام به استفاده می‌نمودند. از همین روی، این مقاله به‌دنبال پاسخ به این پرسش اصلی‌ است که بهترین شیوة مقابله با تحمیل این شروط چیست و چگونه می‌توان در عین بهره‌مندی از مزایای آن، معایب آن را به حداقل رسانید؟ به‌نظر می‌رسد استفاده از مجموعه‌ای از رویکردها به‌نحوی ‌که هم مانع ایجاد این شروط گردد و هم در صورت ایجاد، راهکاری برای حذف آن با اقتصادی‌ترین طریق ممکن ارائه نماید، مطلوب‌ترین شیوة حمایت از حقوق کاربران به‌عنوان طرف ضعیف‌تر در برابر صاحبان این سامانه‌ها به‌عنوان طرف قدرتمند باشد. به همین جهت، در این اثر با بهره‌گیری از روش تطبیقی- تحلیلی و کتابخانه‌ای، در سه مبحث کلی، پس از بررسی نحوة انعقاد و مفاد این شروط، شیوه‌های مقابله با آنها نیز پِی ‌گرفته شده‌ است.

abusive terms of use (tou): a comparative study of common law and iranian law

in today’s world, it would certainly be difficult to do without services of electronic systems. making use of these apparently free services will come at the cost of complying with terms and conditions which have already been drafted by authors of the mentioned systems as a result of a great deal of effort and possibly in consultation with lawyers. accordingly, in case users were aware of the mentioned terms, they either have never used them, or at least would have been reluctant to do so. on that account, the present article seeks to deal with the query as to the ideal way to deal with the imposition of unfair terms and ways to minimize its disadvantages while enjoying benefits of these terms. we advocate the thesis that a composite approach, which curbs and restricts these terms in the most efficient way possible, is the ideal way to protect rights of users as the weaker party. therefore, in the present article, using comparative and analytical-library method, we shall examine, in three sections, methods of conclusion and contents of these terms and the proposed ways of dealing with them.