بررسی ارکان نهاد تجاوز به ملک در نظام کامن‌لا در مقایسۀ تطبیقی با تصرف عدوانی و غصب در حقوق ایران

زمین تحت مالکیت و تصرف انسان در همۀ نظام‌های حقوقی جایگاه و اهمیت ویژه‌ای دارد و قانون‌گذار با رعایت شرایط خاصی، حمایت‌های مهمی از این دارایی به‌عمل می‌آورد. حقوق اسلام و کامن‌لا هم برای زمین اهمیت خاصی قائل است و در مقررات مختلف مدنی و جزایی از مالک و متصرف حمایت نموده است. تاسیس حقوقی تجاوز (trespass)، یکی از مهم‌ترین مباحث مسئولیت مدنی در نظام کامن‌لا در این خصوص به‌شمار می‌رود که یکی از اقسام آن تجاوز به ملک (trespass to land) است. اگرچه این تاسیس حقوقی با چنین عنوانی در حقوق ایران وجود ندارد، با این حال، با ارزیابی دقیق و شناخت ارکان آن می‌توان ادعا کرد مفاد آن را در نهاد تصرف عدوانی و غصب در نظام حقوقی ایران می‌توان یافت. ازآنجا که تجاوز به ملک سابقۀ طولانی در آرای قضایی کامن‌لا دارد، از تحلیل و مقایسۀ ارکان این سه نهاد می‌توان به شناخت وجوه اشتراک و افتراق عناصر و مسئولیت‌های ناشی از هریک در دو سیستم حقوقی دست یافت و از دستاوردهای این نظام با توجه به قدمت دیرینۀ دعاوی مربوط به تجاوز به ملک و رویۀ قضایی، برای ارتقای حقوق داخلی استفاده کرد. نگارندگان این مقاله پس از بررسی ارکان هریک از تجاوز‌ به ملک در نظام کامن‌لا، تصرف عدوانی و غصب در حقوق ایران، به تحلیل و مقایسۀ ارکان و مسئولیت این سه نهاد حقوقی می‌پردازند.

a study of the elements of trespass to land in the common law system: a comparative study with forcible entry and usurpation in iranian law

land under human ownership has a special place and importance in all legal systems and the legislator provides important protections for this property by observing certain conditions. the rights of islam and the common law also attach special importance to land and have protected the owner and occupier in various civil and criminal regulations. the legal establishment of trespass is one of the most important issues of tort law in the common law system in this regard, one type of which is trespass to land. although this legal establishment does not exist in iranian law with such a title, by careful evaluation and recognition of its elements, it can be claimed that its contents can be found in the institution of forcible entry and usurpation in iranian legal system. since trespass to land has a long history in common law judgments, by analyzing and comparing the elements of these three institutions, one can identify the commonalities and differences between the elements and responsibilities arising from each in the two legal systems and the achievements of this. due to its long history, the regime used domestic property lawsuits to promote domestic law. this article analyzes and compares the elements and responsibilities of these three legal institutions after examining the elements of each of the trespass to land in the common law system and the forcible entry and usurpation of iranian law