تحلیل اثرگذاری کنش‌گران دینی در رژیم حقوق ‌بین‌الملل تغییرات‌ آب‌و‌هوایی

متاثر از سلطۀ گفتمان سکولار بر وضع قواعد حقوقی، نگاه غالب در حقوق‌ بین‌الملل، حذف دین از مناسبات حقوقی (به‌عنوان عامل هنجارساز) بوده است. اما به‌تدریج به‌ویژه از نیمۀ دوم قرن بیست‌ویکم، در خصوص رابطۀ میان دین و حقوق ‌بین‌الملل دیدگاه‌های نظری و عملی متنوع‌تری شکل گرفته است. در این خصوص، رژیم حقوقی تغییرات ‌آب‌وهوایی در سال‌های توسعۀ خود همواره متاثر از جریان‌های اجتماعی تاثیرگذار در روند گفتگوهای آب‌‌وهوایی بوده است. کشورها، گروه‌ها، سازمان‌ها و اشخاصی که دارای مرجعیت دینی هستند و یا به‌نوعی نمایندۀ یک نظام اعتقادی بوده‌اند، توانسته‌اند به‌طور فزاینده‌ای از دریچۀ مومنانه وارد مشارکت در گفتگوهای آب ‌و ‌هوایی شوند. این مقاله سعی دارد تا با رویکردی تحلیلی- تطبیقی از حیث سنّت تاریخی، گروه‌های مرجع اجتماعی و نیز اشخاص اثرگذار دینی، تحلیلی از چگونگی تاثیرگذاری این طیف از نیروهای اجتماعی جامعۀ‌ بین‌المللی بر رژیم حقوقی تغییرات‌ آب‌‌و‌‌هوایی داشته باشد.

analyzing the impact of religious activists on the international climate change law regime

influenced by the dominance of secular discourse over the rule of law, the dominant view in international law has been the removal of religion from legal relations (as a normative factor). but gradually, especially since the second half of the twenty-first century, more diverse theoretical and practical views have emerged on the relationship between religion and international law. in this regard, the legal regime of climate change in its development years has always been influenced by influential social forces in the process of climate dialogue. countries, groups, organizations, and individuals with religious authority or representation of a belief system have increasingly been able to engage in climate dialogue through the lens of faith. this article tries to provide an analysis of how this range of social forces of the international community affects the legal regime of climate change in terms of the historical tradition, social reference groups as well as influential religious figures.