جایگاه اصول پیشرفتۀ حقوق اداری و اصول دادرسی منصفانۀ اداری در مادۀ 251 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم و پیامدهای اقتصادی آن

مادۀ 251 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم فرصت خاصی را پیشِ روی نظام دادرسی مالیاتی ایران و بازیگران اقتصادی قرار داده است. از یک سو، نظام «دادرسی فوق‌العادۀ مالیاتی» را در کنار «دادرسی عادی مالیاتی» به‌وجود آورده و از سویی دیگر، مهم‌ترین ظرفیت‌های دادرسی فوق‌العادۀ مالیاتی در این ماده تجمیع گردیده و محدود به این ماده شده است. نوشتار حاضر با درک چنین اهمیتی به این پرسش پاسخ داده است: مهم‌ترین اصول پیشرفتۀ حقوق اداری و اصول دادرسی منصفانۀ اداری در نظام دادرسی فوق‌العادۀ مالیاتی از چه جایگاهی برخوردار است؟ در این راستا با استفاده از روش تحقیق توصیفی تحلیلی، چنین نتیجه‌گیری شده است: نخست، این تحقیق توانسته است اصول مربوط به دادرسی منصفانۀ اداری را در چارچوبِ دادرسی فوق‌العادۀ مالیاتی شناسایی کند. دوم، با وجود شناسایی برخی از اصول دادرسی منصفانه، باید گفت که دادرسی منصفانه به‌عنوان یک تاسیس حقوقی از مادۀ 251 مکرر قابل استخراج نیست. سوم، تحقیق حاضر توانسته است بخشی از خلاهای حقوقیِ دادرسی فوق‌العادۀ مالیاتی را در خصوص اصول پیشرفتۀ حقوق اداری پر کند. چهارم، شایسته و بایسته است زمینه و فرایند مطلوبی برای امور مالیات‌ستانی اندیشیده شود تا از این طریق، امکان «اقتصادی‌سازی» امور مالیات‌ستانی افزایش یابد. در صورت تحمیل اصول پیش‌گفته در چارچوب مادۀ یادشده، زمینه برای اقتصادی‌سازی دادرسی فوق‌العادۀ مالیاتی فراهم خواهد شد.

The Place of the Advanced Principles of Administrative Law and the Principles of Fair Administrative Trial in Repeated Article 251 of the Direct Tax Act and its Economic Consequences

The repeated article 251 of the Direct Tax Act has brought a special opportunity to Iran’s tax system. On the one hand, it has created an “extraordinary tax system” alongside “ordinary taxation”. On the other hand, the most important capacities of extraordinary tax proceedings are summarized in this article, which is limited to this article. Understanding the importance of this, the present paper answers the following question: What is the position of the most important advanced principles of administrative law and principles of fair administrative trial in the supertax system of proceedings? In this regard, using a descriptiveanalytical research method, the following conclusions are drawn: First, this investigation has been able to identify the principles of fair administrative litigation in the context of extraordinary tax proceedings. Second, despite identifying some of the principles of fair trial, it should be said that the fair hearing as a legal establishment cannot be extracted from repeated Article 251. Third, the present investigation was able to fill some of advanced principles of administrative law on the legal vacancies of the extraordinary tax proceeding. Fourth, it is appropriate and necessary to think of a favorable context and process for tax affairs; in this way, the possibility of economizing on tax matters is increased. If the principles of fair trial are imposed in the context of the mentioned article, the space will be provided to economize the extratax proceeding.