موانع تاریخی رشد مدیریت شهری در دوره اول مشروطه؛ تجربه انجمن‌های بلدی

جنبش مشروطه ایران علاوه‌ بر این‌که از نظر فکری و سیاسی نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران بود، از دیدگاه اجتماعی نیز فصلی نو در باب مناسبات زندگی اقشار شهرنشین به‌همراه آورد. مهم‌تر‌‌ین تجلی‌‌گاه این موضوع شکل‌‌گیری انجمن‌های بلدیه و ادارات بلدی بود که مقدمه‌‌ای بر شکل‌‌گیری شهرداری‌های جدید به‌شمار می‌‌آمد. انجمن‌های بلدی گام‌های نخست مدیریت گروهی شهر بودند و از مصادیق مشارکت جمعی توده‌‌های مردم در برقراری نظم و اداره شهر به‌شمار می‌آمدند؛ اما این تجربه به ‌علل فراوان با بن‌بست مواجه شد و انجمن‌ها و ادارات مزبور کارایی و توانایی خود برای مدیریت شهری را ازدست دادند. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که علت عمده ناکارامدی نظام مدیریت شهری در دوره مشروطه اول چه بود. برای پاسخ به این پرسش از روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است و نتیجه تحقیق این است که نبود اخلاقیات لازم برای زندگی اجتماعی از مهم‌تر‌‌ین موانع شکل‌گیری ساختارهای نوی مدیریت شهری بوده است.