شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی نقوش زوج‌های سلطنتی بر روی ظروف سیمین عصر ساسانی بر اساس رویکرد اروین پانوفسکی(علمی-پژوهشی)

نقوش و تصاویر بانوان در طیف گسترده ای از آثار هنری عصر ساسانی، به ویژه ظروف سیمین این دوره به نمایش درآمده است. این نقوش مادینه، بازتاب نگرش و دیدگاه های ایرانیان در اواخر دوران باستان به بانوان و مسائل ویژه‌ زنان در جامعه‌ ایران ساسانی است که به واسطه‌ مهارت صنعتگران و هنرمندان بر رویه‌ آثار هنری نقر شده است. بنابراین، لزوم تحلیل و تفسیر نقش مایه های مادینه‌ منقوش بر روی ظروف سیمین ساسانی غیرقابل انکار است. در این پژوهش، نقوش و تصاویر زوج های سلطنتی بر روی سه نمونه از ظروف نقره ای ساسانی، از طریق شیوه‌ سه مرحله ای اروین پانوفسکی از پژوهشگران پیشگام حوزه‌ تاریخ هنر مورد مطالعه قرار گرفته است. در روش مذکور، در مرحله‌ نخست جزئیات هر نقش مایه، توصیف شده و سپس به تحلیل آیکونوگرافیک آن پرداخته می شود. در واپسین مرحله نیز هر نقش مایه با استفاده از اطلاعات به دست آمده در مراحل پیشین، در معرض تفسیر آیکونولوژیک قرار می گیرد. مطالعه‌ حاضر نمایانگر آن است که سنت همنشینی و معاشرت با زنان و بانوان در مجالس بزم که در متون ادبی و تاریخی نیز نمود یافته، ریشه در فرهنگ کهن ایران باستان داشته و از دیرباز به عنوان یکی از مولفه های برجسته و دیرپای این فرهنگ، مطرح بوده است.

iconography and iconology of royal couples on silver vessels in sassanian period according to erwin panofsky

female icons and images of women have been displayed in a wide range of artworks in sassanian period, especially on the silverwares. these feminine icons are reflection of the beliefs and ideas of iranians toward women in iranian society which owe their existence to the craftsmen and artists. therefore, the significance of the study of the female icons carved on sasanian silver vessels, is undeniable. in this study, images of royal couples on three sassanian silverwares, have been studied, according to erwin panofsky method, who is one of the pioneers in the field of art history. in this method, the details of each icon, have been described, firstly. then, the iconographical descriptions have been provided. finally, the iconological analysis of each image has been presented according to the previous findings. the present study, suggests that the tradition of associating with women in banquets, which has been also mentioned in literary and historical texts, is rooted in the ancient culture of ancient iran and has always been one of the most important and prominent components of this culture.