خرما، هویت و زندگی روزانه (مطالعۀ موردی: روستای شلدان 1300 – 1357ش)

معیشت، تغذیه و شیوۀ گردآوری غذا توسط مردم در گذشته، بخشی از مطالعات حوزۀ تاریخ اجتماعی به شمار می‌رود. با پژوهش در این موضوعات می‌توان با مواد غذایی و چگونگی تهیه، تولید، نگهداری و مصرف آن‌ها در گذشته آشنا شد. در این نوشتار، به نقش خرما در زندگی روزانۀ مردم روستای شَلدان در جنوب استان فارس، طی سال‌های 1300 تا 1357ش پرداخته شده است. خرما در این روستا، از راه‌های مختلفی تهیه می‌شد و در کنار نان، خوراک اصلی مردم شلدان را تشکیل می‌داد. افزون بر این، خرما استفادۀ طبی نیز داشت، جایگزین مناسبی برای شکر بود و از آن محصولات و غذاهای مختلفی تهیه می‌شد که برخی از آن‌ها هنوز هم مورد توجه است. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی در پی پاسخ به این سوال است که خرما به عنوان یکی از مولفه‌های فرهنگ مادی چه نقشی در شکل دادن، هویت بخشیدن و استمرار یافتن زندگی روزانۀ مردمِ روستای شلدان در فاصلۀ سال‌های 1300 تا 1357ش داشته است؟ از آن‌جا که در منابع تاریخی راجع به پیشینۀ این روستا و مکان‌های پیرامون آن اطلاعات زیادی وجود ندارد، تکیۀ اصلی این پژوهش بر تاریخ شفاهی از طریق مصاحبه با شماری از معمرین و اسناد محلی حسینیۀ روستا بوده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که خرما به عنوان یک عنصر مادی و یکی از مولفه‌های مهم فرهنگِ مادی و فرهنگِ دینی مردم شلدان، نقش بی‌بدیلی در شکل دادن و تنظیم روابط اجتماعی در زیست‌جهان مادی و معنوی و متعاقب آن در زندگی روزانۀ آن‌ها داشته است.

Dates, identity and daily life (Case study: Shaldan village 1921 -1978)

Livelihood, nutrition, and the way collect food in past by people, is part of the study of social history.By researching on these topics, we can get acquainted with food, how it is prepared, produced, stored and consumed in the past. In this article, the role of dates in the daily life of the people of Shaldan village in the south of Fars province,during the years 1921to1978 has been discussed. Dates in this village were prepared in different ways and along with bread, they were the main food of the people of Shaldan. In addition,dates were used medicinally, also it was a good substitute for sugar, from it various products and foods were prepared, some of which are still interest. This research has been done by descriptiveanalytical method and seeks to answer this question: what is the role of dates as one of the components of material culture in shaping, identifying and continuing the daily life of the people of Shaldan village between 1300and1357AD?Since there is not much information in the historical sources about the history of this village and the surrounding places,the main reliance of this study was on oral history through interviews with a number of local architects and documents of village Hosseiniyah. The results show that dates as a material element and one of the important components of material culture and religious culture of Shaldan people,has played an irreplaceable role in shaping and regulating social relations in the material and spiritual world and consequently in their daily lives.