بررسی حضور سکاها در رودبار گیلان در هزارۀ یکم پیش‌ازمیلاد براساس شواهد باستان‌شناختی و منابع تاریخی

سکاها تیره‌ای بودند که دسته‌ای از آنان پس از جابه‌جایی‌های بسیار در هزارۀ نخست پیش‌‌از‌میلاد به بخش‌هایی از شمال غرب ایران وارد شدند و در این پهنه به زندگی پرداختند. کتیبه‌های باستانی همچون کتیبۀ اسرحدون و متن‌های تاریخی همچون تاریخ هرودوت به سکایان اشاره کرده است. در سالیان اخیر با یافت ‌شدن خاکسپاری‌ها و گورآوندهای سکایی پرتوی نو بر تیرۀ سکایی در ایران افکنده شده است و تاییدی بر نوشته‌های مورخان است که در هزارۀ یکم پیش‌ازمیلاد این تیره در شمال غرب ایران پدیدار شده بودند. یکی از محوطه‌هایی که خاکسپاری انسان همراه با اسب در آن وجود دارد محوطۀ کلورز و جوبن در رودبار گیلان است. پرسش این پژوهش چنین است که چه پیوندی میان یافته‌های محوطه‌های کلورز و جوبن با تیرۀ سکایی وجود دارد؟ فرضیۀ پژوهش این است که باتوجه به اینکه الگوهای خاکسپاری را می‌توان در زمینۀ مطالعۀ تمایزات قومی و روابط خویشاوندی و نیز باورهای آیینی استفاده کرد، خاکسپاری‌های یافت‌شده همراه با گورآوندهای آنها در محوطه‌های کلورز و جوبن را می‌توان به تیرۀ سکایی منسوب کرد. این پژوهش بر اساس هدف از نوع پژوهش‌های بنیادی و ماهیت و روش آن از نوع پژوهش‌های تاریخی و باستان‌شناسی به شیوۀ توصیفی و تحلیلی است. نگارندگان در این مقاله به خاکسپاری‌های انجام شده در این محوطه‌ها و گورآوندهای یافت‌‌شده از آنها می‌پردازد و در ادامه با همسنجی آنها با شیوۀ خاکسپاری سکایان به تبیین و تحلیل جایگاه سکاها در شمال ایران می‌پردازد.

Archaeological Evidence of Scythians Presence in Roudbar of Gilan Province in Iran

Scythians were one of the nomadic tribes that after many displacements in the first millennium BC moved into parts of the presentday Iran (Persia). Historical texts such as those of Herodotus and Strabo and also the inscriptions of Assyrian kings all indicate the presence of Scythians in northwest of Iran. Herodotus has mentioned in his writings that when Scythian headed toward the south, they reached the Caucasus through Derbent. Scythian after passing the Caucasus, they met the Assyrians and had a battle (678 BC) and the Assyrians were victorious. One of the valuable excavations that led to finding human burial along with horses was the explorations of Ali Hakemi in Kaluraz and Jouban area of Roodbar city in Gilan Province carried out from 1965 to 1968. Unfortunately completely reports of Archaeological excavations in Roudbar not published at that time, however after 50 years that reports published, so in this paper, the authors deals with the burials that have been undertaken in these sites and the graves that were found there. Comparing and contrasting the findings of this area with Scythians burial styles mentioned in the historical writings as well as the archaeological findings of the original Scythian sites, the researcher explains about the presence of Scythians in northern Iran.