نوکران و پدیدۀ سرقت در دورۀ ناصری

سرقت به‌عنوان متداول‌ترین و فراگیرترین ناهنجاری اجتماعی هم تاثیرات منفی آشکاری در امنیت اجتماعی داشت و هم همۀ قشرهای جامعه را درگیر می‌گرفت. به دیگر سخن تقریبا در میان اکثر قشرهای اجتماع سارق وجود داشت و هر کدام با انگیزه‌ها و نیت‌های مختلفی دست به اعمال سارقانه می‌زدند. در عهد ناصری نیز مردم طبقات مختلف اجتماع درگیر این ناهنجاری اجتماعی بودند. از میان این قشرها می‌توان به لوطیان، سربازها و نوکران اشاره کرد که گزارش‌های متعددی از اعمال سارقانۀ آنها در دست است. در این میان نوکران جمعیتی قابل توجه را در اجتماع عهد ناصری تشکیل می‌دادند و مسائل و موضوعات پیرامون آنها مانند تعاملات آنها با صاحب خود و دیگر اقشار جامعه، نحوۀ معیشت آنها و ... از جمله موضوعات قابل توجه محسوب می‌شود. از طرف دیگر گاه ناهنجاری‌هایی نیز توسط این قشر انجام می‌شد که پربسامدترینِ این ناهنجاری‌ها سرقت بود. مسالۀ پژوهش آن است تا سرقت‌های نوکران و عوامل زمینه‌ساز آن را مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. بر این اساس در نوشتار حاضر سعی خواهد شد تا به دو پرسش پاسخ داده شود: نخست آنکه چه عواملی بسترساز سرقت‌های نوکران در دورۀ ناصری بوده است؟ دو آنکه نوکران از چه روش‌ها و شیوه‌هایی برای سرقت استفاده می‌کردند. روش تحقیق در پژوهش حاضر کتابخانه‌ای خواهد بود و با مطالعۀ منابع مهم عهد ناصری که در آن میان سفرنامه‌های اروپایی نقشی اساسی دارند، سعی خواهد شد تا به مسالۀ پژوهش پاسخ داده شود. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که عامل مهاجرت و نابرابری اجتماعی و مواجب اندک و نیز این انگاره که نوکران سرقت را به نوعی حق مسلم خود می‌انگاشتند را می‌توان از عوامل بسترساز سرقت‌های آنان تلقی کرد.

The Manservants and the Phenomenon of Robbery in Naserid period

Robbery, as the most common and widespread social maladjustment, not only had a clear negative impact on social security, but also involved all parts of society. In other words, there were burglars in almost all segments of the community, and they were committing acts of robbery with different motives and intentions. In the Naserian period, people of various classes of society were involved in this social anomaly. Of these, one can mention to looties, soldiers, and menservants, about whom there are numerous reports of thievery acts. In this research, the author intends to study the robbery of the manservants and its underlying factors. Based on this, the paper will try to answer two questions: First, what factors have been the cause of the robbery of the manservants during the Naserid period? Secondly, what methods and means of stealing did they use? Findings of the research indicate that the factor of migration and social inequality and low income, as well as the notion that servants considered theft as a certain right, can be considered as the underlying factors behind their robberies.