>
Fa   |   Ar   |   En
   رونه‌خوانی و وارونه‌خوانی نشانه‌های تمدن جدید در ایران معاصر (دورۀ قاجار)  
   
نویسنده منصوربخت قباد
منبع تحقيقات تاريخ اجتماعي - 1397 - دوره : 8 - شماره : 1 - صفحه:212 -235
چکیده    روابط و مناسبات میان جوامع و کشورها صرف‌نظر از نوع‌شان، همواره ماهیتی اجتماعی داشته‌ و در ذیل دو نهاد اصلی اجتماع؛ یعنی فرهنگ و تمدن صورت می‌گرفته‌اند. بر این اساس جوامع بشری در جریان روابط و مناسبات مختلف اگرچه دستاوردهای مادی و معنوی خود را به یکدیگر عرضه می‌کردند، این دستاوردها صرفاً کالایی مادی و معنوی به‌شمار نمی‌آمدند و نمی‌آیند. دستاوردهای مزبور، نشانه‌های یک فرهنگ و تمدن خاص و مهم‌تر از آن، قدرت مادی و معنوی یک فرهنگ و تمدن و جامعۀ مشخص به‌شمار آمدند و می‌آیند. ظهور تمدن جدید اروپایی و مواجهه و مقابلۀ آن با دیگر تمدن‌های بشری از جمله ایران، بر همین اساس صورت گرفت و از مجرای مواجهۀ نظامی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، ضمن غلبه بر تمدن‌های قدیم، نشانه‌های قدرت بی‌سابقۀ خود را در هر چهار حوزۀ اجتماع یعنی سیاست، اقتصاد، اجتماع و فرهنگ با وضوح تمام آشکار ساخت و تمدن قدیم ایران را در معرض تغییرات اساسی قرار داد. یافته‌های این تحقیق بر پایۀ روش تبیین عقلانی (با تاکید بر دو حوزۀ اجتماعیِ نظامی سیاسی و اقتصادی) نشان می‌دهد که پادشاهان قاجار علی‌رغم مواجهۀ طولانی با تمدن جدید، از رونه‌خوانی نشانه‌های تمدن جدید عاجز ماندند و همچنان در سودای متوهمانۀ حفط دوران قدیم و روابط و مناسبات آن به‌سر بردند و چندان به وارونه‌خوانی نشانه‌های تمدن جدید اصرار ورزیدند که سرانجام با غرق‌کردن ایران در مسائل تمدن جدید، خود نیز از صحنۀ سیاست ایران محو شدند.
کلیدواژه تمدن جدید، نشانه‌های تمدن جدید، نشانه‌های اجتماعی، نظامی و اقتصادی تمدن جدید، پادشاهان قاجار، مسائل تمدن جدید
آدرس دانشگاه شهید بهشتی, دانشکده ادبیات, گروه تاریخ, ایران
پست الکترونیکی ghobad.mansourbakht@gmail.com
 
   Interpretation and Misinterpretation of the Indicators of the Modern Civilization in contemporary Iranian History (the Qajar era)  
   
Authors mansourbakht Ghobad
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved