>
Fa   |   Ar   |   En
   خندیدن در نوع ادبی طنز و تاریخ اجتماعی فرهنگی ایران قرون میانه اسلامی  
   
نویسنده صیامیان گرجی زُهیر ,احمدوند عباس ,کارگر جهرمی فاطمه
منبع تحقيقات تاريخ اجتماعي - 1396 - دوره : 7 - شماره : 1 - صفحه:189 -218
چکیده    خندیدن کنشی انسانی است که در نظام‌های اجتماعی و فرهنگی مختلف معنا، مصداق و شکل‌های بیانی و عملی متفاوتی دارد. معنای خندیدن در صورت‌بندی اجتماعی و فرهنگی جامعه اسلامی در قرون میانه در قالب ادبی طنز مفهوم‌پردازی شده و سبک بیانی معینی یافت. بررسی مبانی و تحول این نظام معنایی در فرهنگ ادبی طنز می‌تواند سبب شناسایی وضعیت اجتماعی‌فرهنگی جامعه اسلامی شود. از اینرو روند ساخت‏یابی و نظام‏مند‌شدن مفاهیم، معانی، موضوعات و مصداق‌های نوع ادبی طنز در زمینه تاریخ فرهنگی‌اجتماعی متون تاریخی مساله مقاله است. پرسش اصلی این است که روند شکل‏یابی نوع ادبی طنز که کنش انسانی،اجتماعی، فرهنگی خندیدن را در بافت تاریخی ایران اسلامی به فرم‌های مختلف هزل، هجو، مطایبه و طنز و غیره معنادار می‌ساخت، چگونه بود‌؟یافته‌ها نشان می‌دهد که نوع ادبی طنز در ادب فارسی، در معنای خاص و جدیدی که به‌عنوان شوخ‌طبعی انتقادی فهمیده می‌شود، در تاریخ ادبیات فارسی نخستین جایگاه معینی نداشت و شامل مجموعه‌ای از مفاهیم و مصادیق مشابه و بیشتر بین‌فردی و معطوف به کنش خندیدن یا خنداندن می‌شد که طی شش‌قرن، بنا‌به زمینه تاریخی پیچیده اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه اسلامی در ایران، از حالت میان‌فردی و درون‌گروهی عربی خارج و در معنای شوخ‌طبعی اجتماعی در جوامع جدید اسلامی چندقومیتی/چندفرهنگی تثبیت شده است.
کلیدواژه تاریخ اجتماعی ایران، تاریخ فرهنگی ایران، طنز در ادبیات عربی، طنز در ادبیات فارسی
آدرس دانشگاه شهید بهشتی, گروه تاریخ, ایران, دانشگاه شهید بهشتی, گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی, ایران, دانشگاه شهید بهشتی, ایران
پست الکترونیکی f.k.jahromi@gmail.com
 
   Laughter in Satire and the Sociocultural History of Iran in Islamic Middle Ages  
   
Authors Ahmadvand Abbas ,Siamian Gorji Zahir
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved