از بیکاری پنهان به بیکاری آشکار: تاثیر اصلاحات ارضی در به رسمیت شناختن بیکاری
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
رحمانیان داریوش ,عبدالهی محمد جواد
|
|
منبع
|
تحقيقات تاريخ اجتماعي - 1396 - دوره : 7 - شماره : 1 - صفحه:109 -135
|
|
|
|
|
چکیده
|
برخلاف آمارهای رسمی، ایران پیش از اصلاحات ارضی در وضعیت اشتغالِ کامل قرار نداشت. شیوۀ مرسوم بهره‌برداری از زمین و رشد جمعیت در نتیجۀ بهبود امکانات بهداشتی و غذایی، سبب کافی‌نبودن منابع تولیدی برای جمعیت روستایی و رشد بیکاری پنهان در روستاها شده بود. به همین علت اضافه جمعیت روستایی به ویژه با پایان فصل کشاورزی به شهرها سرازیر می شدند. همچنین، کاهش برنامه های عمرانی دولت در دهه های 1320 و 1330 موجب کاهش ظرفیت اشتغال شهری و شکل‌گیری بیکاریِ آشکار شهری شد. در سال1330 بازار کار از جذب بیشتر نیروی کار مهاجر روستایی و بخشی از نیروی کار شهری عاجز شد. با این حال، دولت عمدتاً با فروکاستن و یکی‌دانستن بیکاران شهری با مهاجران روستایی و با ادعای وجود کار در روستاها، بیکاری را به‌عنوان مسئله ای اجتماعی با ریشه های اقتصادی نمی پذیرفت. از این رو، این پژوهش با تکیه بر رویکرد مورخان اجتماعی و تاکیدشان بر تنش میان واقعیت مادی و بعد ایدئولوژیکِ بیکاری، به بررسی نحوۀ تبدیل بیکاری پنهان به بیکاری آشکار و نقش اصلاحات ارضی در پذیرش بیکاری به عنوان مسئله ای اجتماعی می پردازد. نتیجه بیانگر آن است با توجه به محدودیت زمین های بازتوزیعی در اصلاحات ارضی، بازگشت مهاجران و خواست زمین از سوی آن ها می توانست روند بازتوزیع زمین به شیوۀ مدنظر دولت را مختل کند.
|
|
کلیدواژه
|
بیکاری پنهان، بیکاری آشکار، مهاجرت، اصلاحات ارضی، نسق زراعی
|
|
آدرس
|
دانشگاه تهران, گروه تاریخ, ایران, دانشگاه تهران, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
mj.abddi@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|