مقایسه‌ی اثربخشی بخشش درمانی و آموزش ذهن‌آگاهی بر بهبودی بخشش در دانش‌آموزان متوسطه‌ی دوم

هدف پژوهش حاضر مقایسه‌ی تاثیر بخشش‌درمانی با آموزش ذهن‌آگاهی بر بهبودی بخشش در دانش‌آموزان متوسطه‌ی دوم است. طرح پژوهش به‌صورت نیمه‌آزمایشی همراه با پیش‌آزمون پس‌آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام دانش‌آموزان پایه‌های دهم و یازدهم متوسطه‌ی دوم شهر تهران بود که در سال تحصیلی 1398-1397 در مدارس این شهر مشغول به تحصیل بودند. از این جامعۀ آماری، به‌روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی دانش‌آموزان 6 کلاس انتخاب شدند و به‌طور تصادفی گروهی به گروه‌های آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش اول (بخشش‌درمانی) شامل 38 نفر، گروه آزمایش دوم (آموزش ذهن‌آگاهی) شامل 37 نفر و گروه کنترل شامل 40 نفر بود. ابزار پژوهش شامل مقیاس گرایش به بخشش هارتلند بود. پس از اجرای پیش‌آزمون، گروه‌های آزمایشی تحت بخشش‌درمانی و یا آموزش ذهن‌آگاهی قرار گرفتند و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. پس از آن در هر سه گروه پس‌آزمون و بعد از یک ماه و نیم پیگیری به‌عمل آمد. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از روش‌های آماری تحلیل کوواریانس چند متغیری (مانکووا) و تحلیل کوواریانس تک‌متغیری (آنکووا) استفاده شده است. نتایج نشان داد که بین گروه‌های آزمایشی و گروه کنترل از لحاظ متغیر بخشش و خرده‌مقیاس‌های آن در مرحله پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معنی‌داری وجود دارد(001/0>p). همچنین مشاهده شد که روش ذهن‌آگاهی تاثیر بیشتری بر میزان بهبود بخشش در بلندمدت دارد(p<0.001). با توجه به یافته‌های پژوهش می‌توان نتیجه گرفت آموزش ذهن‌آگاهی بیشتر از بخشش‌درمانی به بهبود بخشش دانش‌آموزان در بلندمدت کمک می‌کند و اثربخشی ماندگارتری دارد.

Comparing the Effectiveness of Forgiveness Therapy and Mindfulness Training on Improving Forgiveness among High School Students

The aim of the present study was to compare the effect of forgiveness therapy and mindfulness training on improvement of forgiveness in secondary school students. The research design was a semiexperimental design with pretest, posttest and a control group. The statistical population of this study consisted of all tenth and eleventh grade students of high school of Tehran during 20182019. Six classes were chosen using random cluster sampling and randomly assigned based on the classroom groups into three groups. The first experimental group (forgiveness therapy) consisted of 38 participants, the second experimental group (mindfulness training) consisted of 37 individuals and the control group consisted of 40 participants. The research instrument included The Heartland Forgiveness Tendency Scale. The experimental groups were trained based on forgiveness therapy or mindfulness training, but control group had no intervention. After that, posttest and followup after one month and half was performed. Multivariate analysis of covariance (MANCOVA), and Analysis of Covariance (ANCOVA) were used to analyze the data. The results showed that there was a significant difference between the experimental groups and the control group in terms of forgiveness and its subscales in the posttest and followup stages. Also, mindfulness training had a greater effect on the improvement of forgiveness in the long term.(p001/0 >) .According to the results of this study, it can be concluded that mindfulness training helps to improve students’ forgiveness in the long term more than forgiveness therapy(p001/0 >) , and also its effectiveness is more lasting.