تدوین مدل شهادت‌طلبی براساس ویژگی‌های شخصیتی با نقش واسطه‌ای نگرش مذهبی و عمل به باورهای مذهبی در دختران بسیجی

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی از شهادت‌طلبی براساس ویژگی‌های شخصیتی با نقش واسطه‌ای نگرش مذهبی و عمل به باورهای مذهبی انجام گرفت. ‌باتوجه‌به اهمیت شهادت و شهادت‌طلبی در فرهنگی اسلامی به‌خصوص تشیع، بررسی رابطۀ ‌مولفه شخصیت با میل به شهادت‌طلبی با واسطه گرایش به دین و عمل به باورهای دینی، می‌تواند نتایج جالب و قابل‌کاربردی در حوزه‌های مختلف مطالعاتی به‌دست دهد. روش: در این پژوهش توصیفی همبستگی، 271 دختر بسیجی به‌صورت دردسترس از جامعه دختران بسیجی فعال شهرستان فسا انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه‌های فرم کوتاه پنچ‌عاملی شخصیت نئو، پرسشنامه نگرش مذهبی، عمل به باورهای مذهبی و پرسشنامه محقق‌ساخته شهادت‌طلبی بود. نتایج: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که برون‌گرایی، توافق‌پذیری و مسئولیت‌پذیری بر میل به شهادت اثر مثبت مستقیم و غیرمستقیم به‌واسطه متغیرهای درون‌زای نگرش مذهبی و عمل به باورهای مذهبی دارد، اما انعطاف‌پذیری بر میل به شهادت اثر منفی مستقیم و غیرمستقیم معنی‌داری دارد. همچنین بین متغیر برون‌زای نروزگرایی ارتباط مستقیم و غیرمستقیمی با میل به شهادت‌طلبی مشاهده نشد. بحث: مدل شهادت‌طلبی ارائه‌شده، براساس متغیرهای برون‌زای شخصیت و درون‌زای نگرش مذهبی و عمل به باورهای مذهبی، توانست 75 درصد از تغییرات شهادت‌طلبی مدل را تبیین نماید که نشان‌دهنده برازندگی مدل است.

The Development of a MartyrdomSeeking Model Based on Personality Traits with the Mediating Role of Religious Attitude and Practice of Religious Beliefs in Basiji1 Girls

Introduction: This study was aimed at the development of a martyrdomseeking model based on personality traits with the mediating role of religious attitude and practice of religious beliefs. Considering the importance of martyrdom and martyrdomseeking in Islamic culture, especially in Shiism, studying the relationship between the personality component and the desire for martyrdomseeking with the mediation of religious orientation and practice of religious beliefs can yield interesting and applicable results in various fields of study. Method: In this descriptivecorrelational study, 271 Basiji girls were selected from the community of active Basiji girls in Fasa, Iran using the convenience sampling method. The research instruments were the NEO FiveFactor Personality Inventory (short form), the Religious Attitude Questionnaire, the Practice of Religious Beliefs Questionnaire and a researchermade martyrdomseeking questionnaire. Results: The results of the present study indicated that extroversion, agreeability and accountability have a direct positive effect and an indirect positive effect through the endogenous variables religious attitude and practice of religious beliefs on the desire for martyrdomseeking, but flexibility had a significant direct and indirect negative effect on the desire for martyrdomseeking. Also, no direct and indirect relationship was observed between the exogenous variable neuroticism and the desire for martyrdomseeking. Conclusion: The developed martyrdomseeking model, based on the exogenous variable personality and endogenous variables religious attitude and practice of religious beliefs, could explain 75% of the martyrdomseeking changes of the model, which indicates the fit of the model.