>
Fa   |   Ar   |   En
   اثر تغییر اقلیم در انتقال آب بین حوضه‌ای تحت سناریوها و مدل تغییر اقلیم (حوضه تجن استان مازندران)  
   
نویسنده حق شناس گتابی رحمان علی ,متولی صدرالدین ,جانباز قبادی غلامرضا ,رزاقیان هادی ,مومنی بابک
منبع پژوهش هاي اقليم شناسي - 1402 - دوره : 14 - شماره : 53 - صفحه:35 -50
چکیده    انتقال آب بین حوضه ای (ibt) به طور گسترده برای کاهش کمبود آب به قیمت به خطر انداختن دسترسی به آب در مناطق صادر کننده آب استفاده می شود. با این حال، ما نمیدانیم که ibtها در کاهش تنش آب بین منطقه ای در شرایط آب و هوایی متغیر و زمینه عرضه و تقاضای آب چقدر کارآمد هستند. در این پژوهش تالش بر آن است که با کمک سناریوهای تغییر اقلیم به میزان درستی از آن دست یابیم. برای بررسی اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب حوضه از داده های هیدرومتری و کلیماتولوژی دوره 21 ساله 2019-1998 استفاده شد. این تغییرات دما و بارش با استفاده از داده های دمای حداقل، دمای حداکثر و بارش مورد بررسی قرار گرفت و با به کارگیری مدل wg-lars تغییر اقلیم حوضه آبریز تجن با استفاده از مدل گردش عمومی جو 5cmip و سناریوهای اقلیمی 2.6rcp4.5،rcp و 8.5rcp در سالهای 2030-2050 شبیه سازی گردید. نتایج ارزیابی مدل گردش عمومی جو 5cmip در دوره پایه، نسبت به آمار ایستگاه سینوپتیک و باران سنجی براساس مولفه دما و بارش به ترتیب در ایستگاه های ناز و داراب دارای بیشترین همبستگی و تطابق میباشد. در بازه زمانی 2030 تا 2050 تحت سناریوی 2.6 rcp، 4.5 rcp و 8.5 rcp در ایستگاه پلسفید و تجن به ترتیب افزایش 2-10 و 2-20 درصدی بارش در بعضی از ماه ها رخ داده است. اما در بیشتر ماه ها مقدار بارش ثابت یا گاها بین 2 تا 10 درصد کاهش یافت که سبب کاهش رواناب به دلیل اجرای طرح های توسعه منابع آب شد. نتایج تحلیل رواناب در مدل اقلیمی تحت سناریوی ،5/4 کاهش میزان رواناب در اکثرماه ها بوده است که این درصد اختالف بسیار ناچیز بوده اما در سناریوهای 2/6 و 8/5 در ماه ها میزان اختلاف قابل توجه می باشد. دمای نیز تحت دو سناریوی 2/6 و 4/5 خوشبینانه و متوسط کاهش پیدا کرده اما در سناریوی 8/5 که سناریو بدبینانه بوده، ضمن افزایش غلظت گازهای گلخانه ای، این افزایش موجب بهم ریختگی در جو و افزایش دما شده براساس نتایج به دست آمده افزایش بارش درحوضه آبریزتجن منجربه افزایش میزان رواناب سطحی در سطح حوضه مورد مطالعه دردوره پیش بینی-2030 2050 خواهد شد.
کلیدواژه تنش آب، سناریو تغییر اقلیم، مدل گردش عمومی جو، حوضه آبریز، مدل lars
آدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور, ایران, دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور, گروه جغرافیا, ایران, دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور, گروه جغرافیا, ایران, دانشگاه پیام نور مرکز ساری, گروه علوم ومهندسی آبخیز, ایران, دانشگاه پیام نور مرکز ساری, گروه علوم و مهندسی آب - سازه های آبی, ایران
پست الکترونیکی babakmoumeni@pnu.ac.ir
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved