واکاوی آماری و همدیدی سامانه بارشی منجر به سیلاب دی ماه 1398 در جنوب و جنوب شرق کشور

ﺗحلیل آﻣاﺭی ﻭ ﻫمدﯾدی ﺳاﻣاﻧﻪﻫای ﺑاﺭﺷﯽ ﺍﻣکاﻥ ﺷناﺳاﯾﯽ ﻭ پیش بینی حوﺍﺩﺙ ﻣنجر ﺑﻪ سیلاب ﺭﺍ ﻓرﺍﻫﻢ ﻣﯽآﻭﺭﺩ. ﻟذﺍ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ پژﻭﻫﺶ، ﺳاﻣاﻧﻪ ﺑاﺭﺵ سنگین ﻭ سیل زای 21 ﺗا 23 ﺩیﻣاﻩ 1398 ﺩﺭ ﺟنوﺏ ﻭ ﺟنوﺏ ﺷرﻕ کشوﺭ ﻣوﺭﺩ تحلیل آﻣاﺭی ﻭ ﻫمدﯾدی ﻗرﺍﺭ ﮔرﻓﺖ. ﺑدﯾﻦ ﻣنظوﺭ ﺍﺯ نقشه های ﺗرﺍﺯ ﺳطﺢ ﺩﺭﯾا، ﺍﺭﺗفاﻉ ﮊئوپتاﻧسیﻞ ﺗرﺍﺯ 500 ﻫکتوپاﺳکاﻝ، رطوﺑﺖ نسبی ﺳطﺢ زمینی ﻭ ﺗرﺍﺯ 500 ﻫکتوپاﺳکاﻝ، ﺟرﯾاﺩ ﺑاﺩ ﺩﺭ ترازهای 850، 700 ﻭ 300 ﻫکتوپاﺳکاﻝ ﻭ ﻫمچنیﻦ نقشه های ﺳرﻋﺖ قائم ﻫوﺍ ﻭ آﺏ ﻗاﺑﻞ ﺑاﺭﺵ ﺍﺳتفاﺩﻩ ﺷد. ﺑر ﺍﺳاﺱ ﻧتاﯾﺞ ﺑیشترﯾﻦ ﻣیزﺍﻥ ﺑاﺭﺵ ﺩﺭ ﻃﯽ فعالیت ﺳاﻣاﻧﻪ ﻣوﺭﺩ ﺑرﺭﺳﯽ ﺩﺭ ﺍﺳتاﻥ ﺳیستاﻥ ﻭ ﺑلوﭼستاﻥ ﺭﯾزﺵ کرﺩﻩ ﺍﺳﺖ که ﺗقرﯾباً 15 ﺑرﺍﺑر میانگین ﺑلند ﻣدﺕ آﻥ ﻣﯽ ﺑاﺷد. همچنین ﺑیشترﯾﻦ ﺑاﺭﺵ تجمعی ﺩﺭ ﻃﯽ 24 ﺳاﻋﺖ ﻧیز ﻣرﺑوﻁ ﺑﻪ ﺍﯾستگاﻩﻫای قشم (ساحلی) ﻭ ﺭﻭﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﺳتاﻥ ﻫرﻣزﮔاﻥ ﺍﺳﺖ. ﺑرﺭﺳﯽﻫای ﻫمدﯾدی ﻧیز ﻧشاﻥ ﺩﺍﺩ که ﺩﺭ ﺭﻭﺯ شروع ﺑاﺭﺵ، ﺍﺳتقرﺍﺭ ناحیه کم فشار ﻭ ﻫمگرﺍﯾﯽ ﺳطوﺡ زیرین ﺑﻪ ﻭﯾژﻩ همگرایی مابین کم ﻓشاﺭ ﻣستقر ﺑر ﺭﻭی ﺟنوﺏ ﺷرﻕ ﺍﯾرﺍﻥ ﻭ پرﻓشاﺭ ﻣستقر ﺑر ﺭﻭی افغانستان ﻭ پاکستاﻥ ﺩﺭ ﺟلو ﻧاﻭﻩ عمیق ﺗرﺍﺯ ﻣیاﻧﯽ ﻭ ﺯﯾر منطقه ﻓرﺍﺭﻓﺖ افقی ﭼرخندﮔﯽ مثبت ﻭ همچنین شیب ﺯﯾاﺩ ﻓشاﺭ بین مراکز کم ﻓشاﺭ ﻭ پرﻓشاﺭ ﻣستقر ﺩﺭ ﻣنطقه، ﺳبب ﺍﻧتقاﻝ ﺣجم ﺯﯾاﺩی ﺍﺯ ﺭﻃوﺑﺖ ﻭ ﮔرﻣا ﺩﺭ ﺳطوﺡ ﺯﯾرﯾﻦ ﺑﻪ ﻭﯾژﻩ ﺍﺯ ﺍﻗیاﻧوﺱ ﻫند ﻭ ﺩﺭﯾای ﻋماﻥ ﺑﻪ سمت کشوﺭ ﺷدﻩ ﺍﺳﺖ. آﺭﺍﯾﺶ ﺍﯾﻦ ﺍﻟگوﻫا ﺳبب ﺷکل ﮔیری ﯾﮏ ﻫسته ﻓرﺍﺭﻓﺖ قائم منفی ﺑا ﺑیشینه 0/5- پاﺳکاﻝ ﺑر ﺛاﻧیه ﺩﺭ ﺟنوﺏ ﺷرﻕ کشوﺭ ﺷدﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑرﺭﺳﯽ ﺍﻟگوی ﺟرﯾاﻥ ﺑاﺩ ﺩﺭ ﺳطﺢ 300 ﻫکتوپاﺳکاﻝ ﻧیز ﻫسته ﺭﻭﺩﺑاﺩ ﺟنب ﺣاﺭﻩ ﺑا ﺳرﻋﺖ 75 ﻣتر ﺑر ﺛاﻧیه ﺭﺍ ﻧشاﻥ ﻣﯽﺩﻫد که ﺑا ﻋبوﺭ ﺍﺯ ﺭﻭی خلیج ﻓاﺭﺱ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﺳتای ﺷماﻝ ﺷرﻕ، ﺟنوﺏ ﻭ ﺟنوﺏ ﺷرﻕ کشوﺭ ﺭﺍ ﺗحت ﺗاﺛیر خوﺩ ﻗرﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺷکﻞ ﮔیری ﻣرﺍکز ﻓشاﺭ ﺩﯾناﻣیکی ﻭ ﺷرﺍﯾﻂ ﺟوی ﻧاپاﯾدﺍﺭ ﺩﺭ ﺳطﺢ ﺯﻣین کمک کرﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑرﺭﺳﯽ ﻣناﺑﻊ ﺭﻃوﺑتی ﻧیز ﻧشاﻥ ﺩﺍﺩ که اقیانوس ﻫند، دریای عمان، خلیج فارس و دریای سرخ مهمترین منابع رطوبتی تغذیه کننده این سامانه بارشی بوده اند.