پهنه‌بندی اقلیمی استان کهگیلویه و بویراحمد با استفاده از تحلیل عاملی- خوشه ای

جهت توسعه و پیشرفت هر منطقه، قبل از هر اقدامی باید از اوضاع اقلیمی آن ناحیه، آگاهی و اطلاعات کافی وجود داشته باشد. به طور کلی اقلیم یک منطقه، متوسط وضعیت هوا در آن منطقه است و دسترسی به متوسط وضعیت هوا در یک مکان خاص، نیازمند یک سری آمار و اطلاعات درازمدت هواشناسی است. عوامل جوی و اقلیمی نظیر دما، بارندگی، رطوبت و ... به طور مستقیم در فعالیت‌های انسان تاثیر می‌گذارد. به همین دلیل لازم است تا در برنامه‌ریزی‌های مختلف، نقش پارامترهای جوی به عنوان عاملی موثر در روند اجرایی برنامه‌ها مورد بررسی قرار گیرد.  هدف از این پژوهش، شناسایی مهمترین عناصر اقلیمی تاثیر گذار بر کلیت اقلیم استان کهگیلویه و بویراحمد و تفکیک مکانی ریز پهنه های اقلیمی این استان با بهره‌گیری از روش های آماری چند متغیره و تحلیلهای عاملی و خوشه ای بوده است. در این تحقیق، میانگین سالانه 48 عنصر اقلیمی برای ایستگاه‌های داخل استان کهگیلویه و بویراحمد (یاسوج، دوگنبدان، دهدشت، سی سخت، لیکک، امامزاده جعفر) و همچنین بعضی ایستگاه‌های اطراف منطقه، داده‌های نقطه ای را فراهم آوردند. این ماتریس 48*14 طی یک فرایند میانیابی به ماتریس 48*627 روی سراسر استان تبدیل شد. ماتریس اخیر داده‌های پهنه ای را بدست آورده که از آن به عنوان ورودی یک تحلیل استفاده شد. تحلیل مولفه‌های اصلی نشان داد که 48 عنصر اقلیمی استان را با توجه به همبستگی درونی میان آنها، می‌توان در پنج عامل خلاصه کرد. به این ترتیب با تجزیه ماتریس همبستگی، ماتریس االگوی مکانی(ماتریس نمرات مولفه‌ها) به ابعاد 48*627 و ماتریس عناصر اقلیمی تلفیقی ( ماتریس بارهای مولفه‌ها) به ابعاد 5*48 بدست آمد. نتایج بررسی چهل و هشت عنصر اقلیمی در مقیاس سالانه نشان می‌دهد که اقلیم استان کهگیلویه و بویراحمد حاصل پنج مولفه است که به ترتیب اهمیت عبارت‌اند از: 1 مولفه دمایی 2 مولفه ابریبادی 3 مولفه رطوبت 4 بادی 5 غباری. در نهایت با اعمال تحلیل خوشه‌ای بر روی ماتریس مکانی پنج مولفه اصلی، هشت خرده ناحیه اقلیمی در استان کهگیلویه و بویراحمد شناسایی شد.