بکارگیری محصولات سنجنده مدیس باهدف کمک به اجرای باروری ابرها

بررسی مشخصه‌های فیزیکی ابر با هدف سنجش وقوع بارش به مطالعه امکان اجرای باروری ابر در زمان و مکان مناسب و کاهش خطاهای تصمیم‌گیری در اجرای عملیات افزایش بارش و در نتیجه کاهش هزینه‌های اجرای پروژه‌ها کمک می‌کند. یکی از بهترین گزینه‌ها برای دستیابی به خصوصیات فیزیکی و میکروفیزیکی ابرها بویژه در شرایط نبود داده‌های رادار هواشناسی، استفاده از محصولات و داده‌های ماهواره‌های هواشناسی از جمله سنجنده مدیس است. قدرت تفکیک طیفی بالای سنجنده مدیس با 36 باند طیفی و همچنین حساسه‌های نصب شده مختص مطالعات ابر محقق را در شناسایی انواع ابرها توانمند می‌نماید که از این میان 26 باند برای اهداف مطالعات مشخصات اتمسفر از قبیل پوشش ابری، نیمرخ جو، مشخصه‌های هواویزها، آب قابل بارش مجموع و ویژگیهای ابر اختصاص دارد. از اساسی‌ترین مراحل کسب موفقیت در بارورسازی ابرها، تشخیص بموقع و دقیق شرایط و ابر مناسب برای باروری است. در کشورهای توسعه یافته جهان با استفاده از ابزار سنجش از دور مانند ماهواره و بخصوص رادار هواشناسی، همچنین هواپیماهای مجهز به آزمایشگاه فیزیک ابر این کار انجام می‌گردد (خطیبی، 1390 و شیواجی، 2005). در ایران به دلیل نبود چنین امکاناتی مانند پوشش گسترده رادار هواشناسی و آزمایشگاه هوابرد، ناگزیر باید با انجام برخی روشهای ابتکاری، با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای موجود به این اهداف دست یافت. بنابراین جنبه مجهول و مبهم قضیه، تشخیص موقعیت ابرهای بارانزا از غیر بارانزا در گستره وسیع و متنوع جغرافیایی و در کوتاه‌ترین زمان می‌باشد. در سنجش غیر مستقیم یا دور ابر، از مشخصه‌های فیزیکی ابر برای تشخیص بارش و پیش‌بینی آن استفاده می‌شود.پژوهش حاضر در طول ماه فوریه سال 2009 میلادی در استان فارس انجام گردیده است. در این ماه بیشترین پروازهای ماهیانه باروری سال 2009 (13 پرواز در 8 روز عملیات باروری ابر) انجام شده و منطقه فاقد اطلاعات رادار هواشناسی است. برای انجام تحقیق بر روی صحت انجام پروازهای باروری در این بازه زمانی علاوه بر استفاده از داده‌های سنجنده مدیس شامل محصولات فیزیک و میکروفیزیک ابر اخذ شده از طریق تارنمای سازمان ناسا، از نقشه‌های هواشناسی مورد نیاز تهیه شده از تارنمای نوا (نقشه‌های بازتحلیل شده ncepncar) نیز استفاده گردید. نتیجه کاربردی بدست آمده از این تحقیق نشان می‌دهد در صورتی که در زمان اجرای پروژه باروری ابرها از محصولات مد 06 استفاده می‌گردید، می‌توانست تعداد روزهای اجرای باروری ابر از 8 روز ابری با وضعیت نامشخص از دید وجود شرایط مناسب برای باروری ابرها به 3 روز مفید و بارانی کاهش یافته و از اجرای 6 پرواز باروری ابر بی‌اثر یا اثر، اجتناب نمود. بنابراین علاوه بر کاهش هزینه‌ها، امکان افزایش دقت اجرای پروژه و استفاده از فرصتهای باروری در دیگر مناطق کشور فراهم می‌شد.

Use of MODIS Products to Help Cloud Seeding Operation

Introduction Study of the physical characteristics of cloud with the aim of estimate of precipitation occurence helps to study the possibility of performing cloud seeding project in the appropriate time and place and reduce errors in making decisions in execution of increased precipitation operations and thus reduce the costs of projects. One of the best options to achieve physical and microphysical properties of clouds, especially in the absence of weather radar data, is the use of meteorological satellites products and data, such as MODIS.MODIS high spectral resolution with 36 spectral bands and also installed sensors for cloud studies will enable researchers to identify different types of clouds among which 26 bands are allocated for purposes of investigation of atmospheric characteristics such as cloud cover, atmospheric profiles, characteristics of aerosols and total precipitable water and cloud properties.Also, the findings of Seemann and his colleagues in MODIS high spatial resolution imagery (1 km and less) makes it very suitable for meteorological applications.The purpose of this research is the use of cloud physics level2 products (mode 06) of MODIS to identify and separate raining from nonraining cloud regions in order to increase accuracy and reduce operation costs of precipitation enhancement project and to investigate the precipitation conditions and forecast using cloud physical and microphysical characteristics. Due to lack of extensive coverage in weather radar and airborne laboratory in Iran, inevitably must do some innovative methods using available satellite data to detect the position of the rain clouds in the broad and diverse geographic extent in the shortest time. Materials and methods  Rosenfeld et al., (1994) investigated Relationship between precipitation and effective particle diameter in the top of cloud and showed that in clouds that the average of effective droplets radius is  over 14 microns, the probability of precipitation is very high so that the results mentioned above are also used in this study.On the other hand the results of the study conducted by Nauss  and Kokhanovsky (2006) about a description of precipitation using cloud properties derived from optical satellite data for mid latitude front clouds were used.Therefore, this article attempts to separate the raining and nonraining clouds using the results of research conducted, also the optical depth of clouds over a maximum of 40 units from 60 units with a high probability of precipitation were analyzed. On indirect or remote sensing is used physical characteristics of clouds for detection and prediction of precipitation. Present study was conducted in February 2009 in the Fars province. In this month the most cloud seeding flights of the year 2009 was performed (13 flights in 8 days cloud seeding operations) and local weather radar information is lacking.  To do a research on accuracy of flights during this time, in addition to MODIS satellite data including Physics and cloud microphysics products obtained through the NASA Web site, required weather maps produced by NOAA website (reanalysis maps from NCEPNCAR) were used. Timely implementation of cloud seeding operations requires instantaneous information of weather conditions and cloud physics in the area. So that the country has access to MODIS sensor data through satellite receivers, it is possible to use these products for operational purposes and cloud seeding. For research purposes of available data of MODIS products on the NASA Website can also be used. MOD06 products which contains information on the characteristics of the cloud such as cloud phase, cloud top temperature, cloud top pressure, effective droplets diameter in the top of cloud and cloud optical depth or optical thickness have been used in the MOD06 algorithms and the results of it. Results and conclusion  Due to the large number of days and performed cloud seeding flights on February 2009 and also pictures and maps of flights, was decided to discuss as an example, two different and chosen days regarding to appropriate cloud systems or inappropriate  for seeding is discussed. Therefore, the general conditions for cloud seeding operation is available if these conditions are occurred simultaneously, optical depth is greater than 35 units, cloud top temperature more than 30 ° C, height of top of middle clouds is higher than 500 mb, diameter of inside middle cloud droplets is more than 19 mm and cloud fraction is as a unit in designed area.Otherwise if don't establish two or more of the criteria listed, the cloud seeding operation should be avoided .This study determined if cloud seeding project in Fars province on February 2009 was used products from MOD06, the number of cloud seeding operation days can be reduced from 8 of cloudy day (in uncertain conditions of existence of appropriate measures for cloud seeding) to 3 useful and rainy days and consequently can be avoided of 6 completely ineffective cloud seeding flights.So, in addition to reduce costs the possibility of increasing project accuracy and using of other seeding opportunities in other talented areas of the country was provided.