مطالعه نقش مایه گل در ایران پیش از اسلام و تطبیق آن با نشانهای قرآن های سده چهارم تا نهم ه.ق.

در دوره‌های مختلف تاریخی همواره تاثیرپذیری هنر هر دوران از آیین، دین و اعتقادات حاکم بر هر جامعه وجود داشته است. علاوه‌بر آن پیشینه تاریخی و اعتقادی جامعه مورد بررسی نیز سهم بزرگی را در شکل‌گیری هنر آن عهده‌دار بوده است.ایرانیان طی دوره‌های مختلف تاریخی با دقت و ظرافت تمام به خلق آثاری ارزنده دست یافتند و برای زیباتر جلوه‌نمودن، آنها را با نقش‌مایه‌های متنوع آراستند. پس از اسلام بیشترین تلاش هنرمندان صرف نگارش و آراستن آیات الهی و به‌ویژه قرآن، کتاب آسمانی مسلمانان، گردید. یکی از پرکاربردترین آرایه‌های قرآنی را می‌توان نشان‌های قرآنی دانست که استفاده زیاد از نقش‌مایه گل در حالت‌های گوناگون در آن دیده می‌شود. معرفی و تحلیل نقش‌مایه‌ گل در آثار ایران پیش از اسلام و تطبیق این نقش‌مایه‌ها با نشان‌های قرآنی، هدف اصلی این تحقیق است. سوالات تحقیق عبارت‌اند از: وجوه تشابه بین نقش‌مایه گل در نشان‌های قرآنی و آثار ایران پیش از اسلام کدام است؟ وجوه تشابه در کدام دسته از نقوش گل‌ها دیده می‌شود؟ برای رسیدن به پاسخ این سوالات، نمونه‌هایی از نشان‌های قرآنی دربردارنده نقش‌مایه گل متعلق به قرآن های قرن‌های چهارم تا نهم ه.ق. انتخاب و با نمونه‌های مشابه در آثار ایران باستان، مطابقت داده شد.این تحقیق، به روش توصیفی- تحلیلی و رویکرد تطبیقی با بررسی اسناد کتابخانه‌ای و مشاهده آثار به گردآوری داده‌ها پرداخته است. نتایج آن، نشان داد که در نشان‌های پنج آیه، نشان‌های متصل به سرسوره و نشان‌های حزب و جز و نشان‌های تزیینی می‌توان نقش‌مایه گل را ملهم از نقوش به‌کاررفته در آثار ایران باستان، از دوره پیش از زردشت تا دوره ساسانیان، مشاهده نمود که در حالت‌ها و زوایای گوناگون به‌کار رفته است.