بررسی تطبیقی هنر در آیینهای فتوت اسلامی و ذن بودایی

پژوهش پیشرو تلاشی در راستای مقایسه هنر در ساحت دو جریان شرقی مهم و پردامنه دینی، فتوت بالیده در دامان تصوف و عرفان اسلامی و ذن برآمده از تعالیم بودایی است.بنابر آنچه بیان شد پرسش اصلی یا قابل طرح این است: مشابهت آیین های ذن بودایی و فتوت اسلامی به یکدیگر در عرصه هنر و هنرورزی به چه میزان و در چه ساحت هایی است. درجهت پاسخ گویی به پرسش بیان شده، این پژوهش با روشی تحلیلی- تطبیقی سامان یافته است. هدف این نوشتار را می توان توجه دادن به رویکردی متفاوت و بسیار ضروری نسبت به هنر دانست. دستاورد این بررسی آن است که مشابهت چشمگیری بین هنر و هنرورزی در این دو آیین وجود دارد، اگرچه تفاوت هایی نیز در این میان دیده می شود. درکل می توان گفت در شرق همواره بر این مهم تاکید شده است که هنر، یک فضیلت نفسانی است و این جز در سایه تهذیب و تمرکز با عنایت به اختلاف رویکردها به دست نمیآید. در این رهیافت، اشراف بر فرم و قالب نیست که هنرمند می سازد بلکه اشراق درونی است که لبّ و لباب این حقیقت را شکل میدهد.